ਕੁਝ ਚਿਰ ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਂਗਰਸੀ ਆਗੂ ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ 1984 ਦੇ ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਦੌਰਾਨ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਪੰਜ ਜੀਆਂ ਦੇ ਕਤਲ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ੀ ਕਰਾਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ 'ਤੇ ਪੰਜ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਵੀ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਯਾਦ ਰਹੇ ਕਿ ਇਹ ਕਤਲੇਆਮ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਾਜ਼ਿਸੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਕਤਲੇਆਮ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੇ ਲਈ ਕਈ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤੇ ਅੰਤ ਸੰਨ 2005 ਵਿਚ ਨਾਨਵਤੀ ਅਯੋਗ ਨੇ ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ।

According to the Constitution of the Sikh Council UK, its purpose is to provide a common platform to unite the Sikh community. Achievement of such an ambitious goal would depend on the extent to which such a platform accommodates the diversity within the community. This is a tough balancing act within the bounds of Sikh religio-political tradition. It requires experienced, flexible but firm approach which shows an in-depth understanding of Sikh ethos, ideology and institutions.

ਭਗਵੇਂ ਟੋਲੇ ਦਾ ਸਿੱਖੀ ਉਤੇ ਇਕ ਹੋਰ ਵਾਰ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਸਿਆਸੀ ਘੁਸਰ ਮੁਸਰ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਖਾਸ ਏਜੰਡੇ ਰਾਹੀਂ ਨਵੰਬਰ 1984 ਦੇ ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਦੇ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਦੋਸ਼ੀ ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀਆਂ ਸਲਾਖਾਂ ਪਿੱਛੇ ਭਿਜਵਾ ਕੇ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੇ ਨਾਇਕ ਬਣੇ ਸੀਨੀਅਰ ਵਕੀਲ ਅਤੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਚੁਕੇ ਐਚ. ਐਸ. ਫੂਲਕਾ ਨੂੰ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਛੱਤਰੀ ਤੇ ਬਿਠਾਉਣ ਲਈ ਚੋਗਾ ਖਿਲਾਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਬਾਦਲਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵੱਲੋਂ ਨਕਾਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਜਪਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਿੱਖ ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੀਹਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਾ ਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਵਕਤੀ ਤੌਰ ਤੇ ਖੁਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਹ ਗੱਲ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਗੁੱਝੀ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ਕਿ ਬੈਂਸ ਭਰਾਵਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਚੰਦੂਮਾਜਰਾ ਤੇ ਢੀਂਡਸਾ ਤੱਕ ਨੂੰ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਚੋਗਾ ਪਾਉਣ ਦਾ ਹਰ ਸੰਭਵ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਜੋ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਸਾਫ ਹੀ ਝਲਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬੇਚੈਨ ਲੋਕ ਸਥਾਪਿਤ ਧਿਰਾਂ ਕਾਂਗਰਸ, ਬਾਦਲ ਤੇ ਆਪਕਿਆਂ ਤੋਂ ਅੱਕੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਬਾਦਲਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਨਫ਼ਰਤ ਹਾਲੇ ਠੰਡੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਬੇੜਾ ਬਿਠਾਉਣ 'ਚ ਕੋਈ ਕਸਰ ਬਾਕੀ ਨਹੀਂ ਛੱਡੀ ਅਤੇ ਆਪ ਦੀ ਫੁੱਟ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ….

Dr J S Grewal, wrote: By the beginning of the seventeenth century, the socio-religious community of Guru Nanak's followers became a state within the state. (The Sikhs of Punjab p 42.) The Sikh right to nationhood was openly asserted over 400 years ago by Guru Hargobind Sahib when he formally sat on the temporal-spiritual (miri-piri) Throne at Akal Bunga on 15 June 1606. Twice in history the Sikhs established their own sovereign state.

ਹਰ ਵਾਰ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਪੰਚਾਇਤੀ ਹੋਣ, ਚਾਹੇ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣ, ਚਾਹੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਤੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣ, ਹਰ ਵਾਰ ਹਾਕਮੀ ਧਿਰ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਸਰਕਾਰੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੀ ਸ਼ਹਿ ਤੇ ਪੂਰੀ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਵੋਟਤੰਤਰ ਨੂੰ ਮੋਮ ਦੇ ਨੱਕ ਵਾਂਗ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਮੁਤਾਬਕ ਮੋੜਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਬਹੁਤੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਤਾਂ ਉਹ ਕਾਮਯਾਬ ਵੀ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਤਾਂ ਕੀ ਹੁਣ ਇਹ ਮੰਨ ਲਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਚ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਜਮਹੂਰੀਅਤ ਦਾ ਬਦਲਵਾਂ ਨਾਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ? ===

The start of another year is the time for reviewing community progress against the priorities set out in The Sikh Manifesto 2015 – 2020**. The topics include Sikh ethnic (qaumi) recognition in Census 2021 more effective Sikh representation in Parliament official Code of Practice for Sikh Kakaars and related Sikh identity issues more Sikh ethos schools First World War Sikh monument in London Sikh human rights issues and the Sikh right to self-determination.

ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਬਾਗੀ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਟਕਸਾਲੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੇ ਬਾਗੀ ਆਪਕਿਆਂ ਨੇ ਹਮਖਿਆਲੀਆਂ ਨਾਲ ਰਲ ਕੇ ਜਮਹੂਰੀ ਗੱਠਜੋੜ ਬਣਾ ਲਿਆ। ਸੂਬੇ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਉੱਤੇ ਹੁਣ ਸਿਆਸੀ ਸਮੀਕਰਨ ਬਦਲਣ ਦੇ ਆਸਾਰ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਟਕਰਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਇਕ ਸਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਪਾਰਟੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਬਦਲ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਵਿਖਾਉਣ ਵਾਲੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਰਸਮੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਦੋਫ਼ਾੜ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਮਾਝੇ ਦੇ ਬਾਗ਼ੀ ਅਕਾਲੀ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਖਡੂਰ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਟਕਸਾਲੀ) ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਮਾਲਵਾ ਅਤੇ ਦੋਆਬਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਆਗੂਆਂ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਇਸ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਮਾਝੇ ਵਿਚ ਵੱਡੇ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਐੱਮ ਪੀ ਡਾ. ਧਰਮਵੀਰ ਗਾਂਧੀ, ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਗਰੁੱਪ ਅਤੇ ਬੈਂਸ ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਲੋਕ ਇਨਸਾਫ਼ ਪਾਰਟੀ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇਨਸਾਫ਼ ਮਾਰਚ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ (ਪੀ ਡੀ ਏ) ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

Lords Judgement in 1983 was based on: shared history culture literature religion, language historical origin etc. Dictionary meaning of “Ethnicity” is the same. Parliament will decide & massive Sikh lobbying is expected According to the All-Party Parliamentary Group (APPG) for British Sikhs the Office for National Statistics (ONS) has refused to add a Sikh ethnic tick box despite identifying the need and overwhelming Sikh community support. Hundreds of thousands of British Sikhs have been taken by surprise.

As we continue to celebrate 550th anniversary of the arrival of Guru Nanak Jyot, I propose to touch on various aspects of the revolutionary Nirmal Panth of the Guru from time to time. In the meantime, saffronization (bhagwan-waad) of Sikhi continues unabated. There seems to be a rush to assimilate Sikhi into the Hindutva fold by next year to coincide with the completion of 550th Guru Nanak Parkaash celebrations.

ਸਿੱਖੀ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਗੁਰਮੁਖ ਲਈ ਧੰਨਭਾਗ ਸਮਝੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਸਿਆਸੀ ਲੋਕਾਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬਾਦਲ ਦਲ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਧਰਮ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਿੱਤਾਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ, ਬਲਕਿ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਢਾਅ ਲਾ ਦਿੱਤੀ। ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਅਸਥਾਨਾਂ ਤੇ ਸੰਗਤ ਲਈ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਗੁਰਸਿੱਖ ਆਪਣੇ ਧੰਨਭਾਗ ਸਮਝਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਮਜਾਕ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ, ਕਾਰਨ ਇਹੀ ਹੈ ਕਿ ਸੰਗਤ ਐਨੀ ਸੋਝੀਵਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਅਜਿਹੇ ਅਡੰਬਰਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵਰਜ ਸਕੇ। ਸਿੱਖ ਜਗਤ ਦੇ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਵਾਰ ਵਾਰ ਹੋਕਾ ਦਿੰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਸੰਗਤ ਜਦ ਤੱਕ ਸਿਆਣੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਧਰਮ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਹਿੱਤਾਂ ਲਈ ਵਰਤਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਡਰਾਮੇ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਗੇ, ਜਿਹੋ ਜਿਹਾ ਆਪੇ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਫਖਰ ਏ ਕੌਮ ਤੇ ਪੰਥ ਰਤਨ ਦੇ ਖਿਤਾਬ ਵਾਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਿਆਸੀ ਡਰਾਮੇਬਾਜ਼ ਪਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਭੁੱਲ ਬਖਸ਼ਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਕੇ ਕੀਤਾ ਹੈ।

As we continue to celebrate 550th anniversary of the arrival of Guru Nanak Jyot, I propose to touch on various aspects of the revolutionary Nirmal Panth of the Guru from time to time. In the meantime, saffronization (bhagwan-waad) of Sikhi continues unabated. There seems to be a rush to assimilate Sikhi into the Hindutva fold by next year to coincide with the completion of 550th Guru Nanak Parkaash celebrations.

ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮਾਜ, ਮੁਲਕ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਤੇ ਉਜਾੜਾ ਨੌਜੁਆਨ ਕਿਧਰ ਨੂੰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਨੌਜੁਆਨਾਂ ਦੇ ਪੈਰ ਕਿਧਰ ਨੂੰ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਹ ਉਸ ਦਸ਼ਾ ਤੇ ਦਿਸ਼ਾ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਮੁਲਕ ਜਾਂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਲੋਕ ਤੈਅ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਆਪਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਦਿਸ਼ਾਹੀਣ ਹੋਈ ਭਟਕ ਰਹੀ ਹੈ, ਨਾ ਤਾਂ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤੇ ਨਾ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤੇ ਨਾ ਸਿਆਸੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੌਜੁਆਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸੁਚੱਜੀ ਸੇਧ ਦੇਣ ਲਈ ਯੋਗ ਸਮਰਥਾ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾ ਰਿਹਾ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਫਿਕਰਮੰਦ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਜਤਾ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਅੱਜ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਘੁੱਪ ਹਨੇਰਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਥਾਪਿਤ ਧਿਰਾਂ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਨੌਜੁਆਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸਾਰਥਿਕ ਸੇਧ ਦੇਣ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸਮਰੱਥ ਹਨ

Sikh success in getting exemption for the Kirpaan in the Offensive Weapons Bill as it went through the House of Commons, has shown the community strength and the power of timely lobbying. The All Party Parliamentary Group (APPG) for British Sikhs working closely with Sikh organisations delivered this result.

ਸ਼੍ਰੀ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਲਾਂਘਾ ਖੁੱਲ੍ਹਣ ਮੌਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਕੈਪਟਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜੋ ਸ਼ਾਬਾਸ਼ ਖੱਟਣੀ ਸੀ, ਉਸ ਦਾ ਮੌਕਾ ਖੁੰਝਾ ਦਿੱਤਾ। ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਣ ਇਧਰਲੇ ਪੰਜਾਬ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਜਿਹੜੀ ਕੜ੍ਹੀ ਬਾਦਲਕਿਆਂ ਤੇ ਕਾਂਗਰਸੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਘੋਲੀ ਗਈ, ਉਸ ਨਾਲ ਸਿੱਖ ਹਿਰਦੇ ਵਲੂੰਧਰੇ ਗਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿਚ 'ਧੰਨ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਤੇਰੀ ਵੱਡੀ ਕਮਾਈ' ਦੀਆਂ ਗੂੰਜਾਂ ਪੈਂਣੀਆਂ ਸਨ, ਉਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿਚ ਸਿਆਸੀ ਧਿਰਾਂ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ-ਮੁਰਦਾਬਾਦ ਕਰਨ ਵਿਚ ਲੱਗੀਆਂ ਰਹੀਆਂ। ਦੋ ਦੁਸ਼ਮਣ ਆਖੇ ਜਾਂਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਹੋਣ ਕਾਰਣ, ਸਮਾਗਮ ਦੀ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਦਾ ਮੀਡੀਆ, ਵੱਡੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕਵਰੇਜ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਦੋਵਾਂ ਸਿਆਸੀ ਧਿਰਾਂ ਨੇ ਜਲੂਸ ਕੱਢ ਕੇ, ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਪੱਲੇ ਬਦਨਾਮੀ ਪੁਆਉਣ ਤੋਂ ਭੋਰਾ ਵੀ ਗੁਰੇਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਸਾਡੇ ਅਕਲੋਂ ਕੋਰੇ ਲੀਡਰ ਲੋਕ ਭੁੱਲ ਗਏ ਕਿ ਸਿਆਸੀ ਦੂਸ਼ਮਣਬਾਜ਼ੀ ਲਈ ਆਏ ਦਿਨ-ਮੌਕੇ ਮਿਲਣੇ ਹਨ, ਜੇ ਉਹ ਇਸ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਾਗਮ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂਦੇ ਆਪਣੀਆਂ ਰਾਜਸੀ ਰੋਟੀਆਂ ਤੇ ਸਿਆਸੀ ਸਾੜੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਰੱਖ ਕੇ ਸਿਰਫ਼ ਧਾਰਮਿਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਹੀ ਪ੍ਰਗਟਾਅ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਇਸ ਮੌਕੇ ਨੂੰ ਸਮੁੱਚੀ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀਆਂ ਅਹਿਸਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਤੀ ਡੂੰਘੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਵੇਖਣਾ ਸੀ।

Some of these were confirmed from contemporary sources like the Bhat Vahis by my own study as requested by the Sikh Missionary Society UK about two years ago. It became clear that Guru Hargobind ji decided the strategy to be followed by successor Guru Sahiban after him. The Nirmal Panth founded by Guru Nanak Sahib began to emerge as the Khalsa Panth. The expression Khalsa was used by Guru Hargobind in his Hukamnamas (e.g. Purab di Sangat Guru da Khalsa hoay..).

ਕੀ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦਾ ਮੁਖੀ ਜਨਰਲ ਵਿਪਿਨ ਰਾਵਤ ਸਹੀ ਆਖਦਾ ਸੀ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰੀ ਤਾਕਤਾਂ ਗੜਬੜੀ ਕਰਵਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ? ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਰਾਜਾਸਾਂਸੀ ਦੇ ਪਿੰਡ ਅਦਲੀਵਾਲ ਦੇ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਸਤਿਸੰਗ ਘਰ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਗਰਨੇਡ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਰ ਪੰਜਾਬੀ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਦਾ ਬਿਆਨ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਤੇ ਚਿੰਤਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣੀ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਰ ਫਿਕਰਮੰਦ ਇਹੀ ਸੋਚਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਸਚਮੁਚ ਹੀ ਸ਼ਾਂਤ ਪਾਣੀ ਵਾਂਗ ਵਹਿ ਰਹੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅੰਦਰਲੀ ਬੇਚੈਨੀ ਭਾਂਬੜ ਬਣਨ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ? ਕੀ ਸੱਚਮੁੱਚ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿਗੜ ਗਏ ਹਨ? ਜਾਂ ਵਿਗੜਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ? ਕੀ ਵਾਕਿਆ ਹੀ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ? ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਦਹਿਸ਼ਤ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਚਾਲੀ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 13 ਅਪਰੈਲ 1978 ਨੂੰ ਹੋਈ ਸਿੱਖ-ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਟਕਰਾਓ ਦੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਘਟਨਾ ਜਿਸ ਵਿਚ 13 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ, ਦੌਰਾਨ ਦੇਖੀ ਤੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ ਸੀ। 13 ਅਪਰੈਲ 1978 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਕੂੜ ਸਿਆਸਤ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹਨੇਰੇ ਕਾਲ ਵਿਚ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਹ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਸੂਬੇ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਸੂਬੇ ਵਜੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ, ਜਿੱਥੇ ਸਿਆਸਤ ਕਦੇ ਵੀ ਸੁਚੱਜੀਆਂ ਲੀਹਾਂ 'ਤੇ ਵਾਪਸ ਨਾ ਆਈ।

Those who claim that Sikhi is a traditional religion only, fail to understand the revolutionary nature of the Message of Guru Nanak Sahib. Guru ji described the conditions of His times in His Bani as follows: The dark age of Kalyug is the knife, the kings are the butchers, and dharam has taken flight i.e. there is no justice or righteousness. (SGGS 145). Greed and sin are the king and minister and falsehood is the revenue collector. (SGGS 468). Man eaters do the Namaz prayers. Those who wear the sacred thread wield the knife. (SGGS 471). The public is blind and without wisdom and feed the greed of the officials with bribes (equated to carrion – murdaar) (SGGS 469)

ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਸਿਆਸੀ ਗਿਰਾਫ ਲਗਾਤਾਰ ਨਿਵਾਣਾਂ ਵੱਲ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਇਸ ਵਿੱਚ ਕੋਈ ਸ਼ੱਕ ਨਹੀਂ। ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਵਰਗੀਆਂ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ੇ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਪੰਥਕ ਨਾ ਰਹਿ ਕੇ ਅੱਜ ਨਿਰੋਲ ਬਾਦਲ ਦਲ ਬਣ ਚੁੱਕਿਆ ਹੈ। ਕਈ ਸਾਰੇ ਕਾਰਨ ਹਨ, ਇਸ ਪਾਰਟੀ ਨੇ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਕਰਕੇ ਸਿਰਫ ਵੋਟਾਂ ਬਟੋਰਨ ਲਈ ਹੀ ਪੰਥ ਦਾ ਪੱਲਾ ਫੜਿਆ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਪੰਥਕ ਮਸਲੇ ਕਦੋਂ ਦੇ ਵਿਸਾਰ ਦਿੱਤੇ ਹਨ। ਅੱਜ ਜੋ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਅੰਦਰ ਦੀ ਲੜਾਈ ਮਘੀ ਹੋਈ ਹੈ, ਉਸ ਬਾਰੇ ਪੁਰਾਣੇ ਅਕਾਲੀ ਸਮਰਥਕ ਜੋ ਅੱਜ ਬੇਸ਼ੱਕ ਸਿਆਸਤ ਤੋਂ ਬਾਹਰ ਹਨ, ਪਰ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਭਲੇ ਲਈ ਆਸ ਤੇ ਅਰਦਾਸ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਆਖਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਸੇਖਵਾਂ, ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾ, ਡਾ ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਅਜਨਾਲਾ, ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪੁੱਤਰ ਬੋਨੀ ਅਮਰਪਾਲ ਅਜਨਾਲਾ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚੋਂ ਬਾਹਰ ਕਰਕੇ ਨਹੀ ਮੁੱਕਣੀ। ਸਗੋਂ ਗੁਆਚੀ ਪੰਥਕ ਪਛਾਣ ਦੀ ਮੁੜ ਬਹਾਲੀ ਲਈ ਪੰਥ ਤੋਂ ਨਾ ਸਿਰਫ ਭੁੱਲ ਬਖਸ਼ਾਉਣੀ ਪਵੇਗੀ, ਬਲਕਿ ਪੰਥਕ ਮੁੱਦਿਆਂ ਵੱਲ ਵਾਪਸੀ ਵੀ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗੀ। ਪਰ ਇਹ ਐਨਾ ਸੌਖਾ ਵੀ ਨਹੀਂ ਹੈ।

* Why are Sikhs unhappy about Government handling of Sikh issues? * What sort training do civil servants receive about the faith communities they are dealing with? * Who should represent Sikhs faith issues? * Who should decide the Sikh agenda for meetings with ministers and civil servants? * How are Sikh concerns conveyed to Ministers? Generally, British Sikhs are not happy with the handling of Sikh issues and concerns by the Government and the civil servants dealing with Sikh faith community. The above questions also give some pointers to the solutions. Obviously, civil servants dealing with Sikhs should receive at least some introductory training about Sikh faith and community organisations. Only Sikhs, as per definition of a Sikh, should represent Sikh faith issues.

Hindutva objective is the creation of a Hindu Rashtra. On the other hand, Sikhi temporal objective proclaimed by Guru Arjan Dev ji, is halemi raj in which all live without fear a secular state in which there is rule of law and diverse communities feel secure. So, it is not surprising that theo-political Sikhi which has given rise to egalitarian institutions and distinct Sikh identity are seen as obstructions in the path of the Hindutva objective of a Hindu rashtra.

ਭਾਰਤ ਜਿਸ ਨੂੰ ਦੁਨੀਆ 'ਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡਾ ਲੋਕਤੰਤਰ ਹਾਸਲ ਹੋਣ ਦਾ ਮਾਣ ਹੈ, ਪਰ ਅੱਜ ਇਹ ਮੁਲਕ ਅਜਿਹੇ ਮੋੜ ਉੱਤੇ ਆਣ ਖੜ੍ਹਾ ਹੈ, ਜਿੱਥੇ ਲੋਕਤੰਤਰ ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਚਲਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਤੰਤਰ ਕੋਲੋਂ ਮਾਤ ਖਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਮੁਲਕ ਵਿੱਚ ਕਿਸਾਨੀ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਸੰਕਟ, ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ, ਮਹਿੰਗਾਈ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ, ਰੁਪਏ ਦੀ ਡਿਗਦੀ ਕੀਮਤ, ਭੀੜਤੰਤਰ ਵਲੋਂ ਹਿੰਸਕ ਵਿਖਾਵੇ, ਆਦਿ ਗੰਭੀਰ ਮੁੱਦੇ ਗਾਇਬ ਹਨ, ਸਿਰਫ ਧਰਮ ਦੀ ਕੱਟੜਪੰਥੀਆਂ ਹੱਥ ਫੜੀ ਡੁਗਡੁਗੀ ਵੱਜਦੀ ਸੁਣ ਰਹੀ ਹੈ। ਜਿਉਂ ਜਿਉਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਸਮਾਂ ਨੇੜੇ ਆਵੇਗਾ, ਤਿਉਂ ਤਿਉਂ ਇਹ ਡੁਗਡੁਗੀ ਹੋਰ ਸ਼ੋਰੀਲੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਇਹ ਹੈ ਅਯੁੱਧਿਆ 'ਚ ਰਾਮ ਮੰਦਰ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਵਾਲੀ ਡੁਗਡੁਗੀ।

ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਐਗਜ਼ੈਕਟਿਵ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਬੈਠਕ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਅਨੁਸਾਰ ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ ਗਿਆਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਜਥੇਦਾਰ ਬਣਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਗਿਆਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਸ੍ਰੀ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਹਨ ਅਤੇ ਹੁਣ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ 'ਚ ਵੀ ਸਿੱਖਾਂ ਦੀ ਸਿਰਮੌਰ ਸੰਸਥਾ ਦੀ ਕਮਾਨ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਜਥੇਦਾਰ ਵਜੋਂ ਸੰਭਾਲ ਲਈ ਹੈ। ਗਿਆਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਪੀ. ਐੱਚ. ਡੀ. ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸ੍ਰੀ ਮੁਕਤਸਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਸਬੇ ਗਿੱਦੜਬਾਹਾ ਨਿਵਾਸੀ ਹਨ। ਇਹ ਹੀ ਨਹੀਂ ਉਹ ਤੁਲਨਾਤਮਿਕ ਧਾਰਮਿਕ ਅਧਿਐਨਾਂ ਵਿਚ ਮਾਸਟਰ ਡਿਗਰੀ ਹੋਲਡਰ ਵੀ ਹਨ। ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਅਤੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਸ੍ਰੀ ਦਮਦਮਾ ਸਾਹਿਬ ਦਾ ਕੰਮਕਾਜ ਵੀ ਦੇਖਦੇ ਰਹਿਣਗੇ। ਹਾਲਾਂਕਿ ਗਿਆਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੂੰ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਜਥੇਦਾਰ ਲਗਾਉਣ ਤੋਂ ਸਾਫ ਜਾਹਿਰ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਅਤੇ ਬਾਦਲ ਦਲ ਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਲਈ ਨਵਾਂ ਅਤੇ ਪੱਕੇ ਜਥੇਦਾਰ ਦੀ ਭਾਲ ਹਾਲੇ ਜਾਰੀ ਹੈ।

The Singh Sabha reform movement started in 1873 as a reaction to the activities of other religions seeking converts. Arya Samaj, a Hindu reform movement preaching the authority of the Vedas, was active in Punjab. It was founded by Dayananda Saraswati a sannyasi, on 7 April 1875, in Bombay and later announced more formally in Punjab in 1877 at Lahore. His main publication Satyarath Prakash made derogatory comments about other religions, including Sikhi e.g. at page 443 (chapter IX), he wrote that Guru Nanak did not possess any learning.

ਸ. ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਭੌਰ ਸਾਬਕਾ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿਚ ਕੁਝ ਪੰਥਕ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਪੰਥਕ ਅਸੈਂਬਲੀ ਬਣਾਈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਪੰਥਕ ਮੁੱਦੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰÎਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਵਿਚਾਰਿਆ ਗਿਆ। ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਰ ਹੈ ਕਿ ਸਿੰਘ ਸਭਾ ਲਹਿਰ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਨੇ ਬੌਧਿਕਤਾ ਦੀ ਲਹਿਰ ਉਸਾਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਬੌਧਿਕਤਾ ਦੀ ਅਸਲ ਵਿਚ ਕੌਮਾਂ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਕਦੇ ਵੀ ਜਜ਼ਬਾਤਾਂ ਨਾਲ ਲੜਾਈ ਨਹੀਂ ਲੜੀ ਜਾ ਸਕਦੀ। ਜਜ਼ਬਾਤ ਬੋਧਿਕਤਾ ਨਾਲ ਲੈਸ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ। ਗਿਆਨ, ਅਕਲ, ਸੋਝੀ, ਨੀਤੀ ਤੁਹਾਡੀ ਕੌਮ ਨੂੰ ਹੀ ਅੱਗੇ ਵਧਾ ਸਕਦੀ ਹੈ ਤੇ ਸ਼ਾਤਰ ਦੁਸ਼ਮਣਾਂ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਪੂਰੇ ਭਾਰਤ ਵਿਚ 85% ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਨਾਲ ਧੱਕਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਜੋ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਨਾਲ ਹੋ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਵਿਸਾਖੀ 1978 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਹਥਿਆਰਬੰਦ ਲੜਾਈ ਵੀ ਲੜ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੀ ਨਸਲਕੁਸ਼ੀ ਵੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਦੋ ਘੱਲੂਘਾਰੇ ਜੂਨ 84 ਤੇ ਨਵੰਬਰ 84 ਵੀ ਹੰਢਾਉਣਾ ਪਏ ਹਨ। ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਨੁਕਸਾਨ ਇਕ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ ਤਹਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਾਣੀ ਲੁੱਟ ਲਏ ਗਏ, ਸਨਅਤ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤੀ, ਕਿਸਾਨੀ ਤਬਾਹ ਕਰ ਦਿੱਤੀ,

Statesmen like Roman, Marcus Cicero, warned against the enemy within. He is capable of more damage than the enemy at the gates. The enemy within is more dangerous than the enemy at the gates who carries his banner openly. The enemy within dresses, talks and walks around freely like those around him. He wins their trust and is accepted as one of them! Often, he is clever and better educated and aspires to some leading position in the community.

ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਚ ਰਾਜਨੀਤਕ ਮੱਦ, ਹੰਕਾਰ ਨੂੰ ਨਿੰਦਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਗੁਰਬਾਣੀ ਵਿਚ ਇਹ ਕਿਹਾ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਰਾਜਾ ਤਖ਼ਤ ਦੇ ਲਾਇਕ ਹੋਵੇ ਜੇਕਰ ਉਸ ਦਾ ਰਿਸ਼ਤਾ ਪਰਜਾ ਨਾਲ ਵਧੀਆ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਰਾਜ ਪ੍ਰਬੰਧ ਵਧੀਆ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ, ਸਿਸਟਮ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਹੋਵੇਗਾ ਉਹ ਰਾਜਾ ਕਾਬਲ ਨਹੀਂ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਗਲ ਨੂੰ ਹਰੇਕ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ 1920 ਦੌਰਾਨ ਰਚਨਾ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਓਟ ਲੈ ਕੇ ਹੋਈ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਕੌਮੀ ਹਿੱਤਾਂ ਦੇ ਲਈ ਬਹੁਤ ਕੁਰਬਾਨੀਆਂ ਕੀਤੀਆਂ, ਵੱਡੇ ਵੱਡੇ ਮੋਰਚੇ ਲਗਾਏ ਤੇ ਜਿੱਤੇ ਵੀ। ਇਹ ਸਾਡਾ ਸੁਨਹਿਰੀ ਇਤਿਹਾਸ ਹੈ। ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਦੌਰਾਨ ਕੁਝ ਚਿਰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਕੌਮ ਦੀ ਪ੍ਰਗਤੀ ਲਈ ਜਦੋ ਜਹਿਦ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ, ਪਰ ਕੁਝ ਚਿਰ ਮਗਰੋਂ ਇਹ ਭਾਜਪਾ ਨਾਲ ਗੱਠਜੋੜ ਕਰਕੇ ਪੰਜਾਬ, ਪੰਜਾਬੀ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣ ਗਿਆ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਜੇਕਰ ਇਸ ਦਾ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਪੰਜਾਬ, ਪੰਜਾਬੀ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀਅਤ ਹੁੰਦਾ ਤਾਂ ਕੋਈ ਮਾੜੀ ਗਲ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਪਰ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਇਕ ਅੰਗ ਬਣ ਕੇ ਰਹਿ ਗਿਆ।

The clouds of forced unity are descending and diversity is crying out in agony. When the great poet, Bhai Santokh Singh, wrote the above verse, he was describing the plight of diverse Indian communities, especially the Brahmanic Hindus of India under Mughal rule. Emperor Aurungzeb was determined to convert India into a one religion state. Bhai Santokh Singh would have repeated the same verse today as the dark clouds of Hindutva gather over India.

ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ 550 ਸਾਲਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਸਾਰੀ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਧੂਮ ਧਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਇਸ ਮੌਕੇ ਕੁਝ ਵਧੀਆ ਤੇ ਵੱਖਰਾ ਕਰਨਾ ਲੋਚਦੇ ਹਨ । ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਜੋ ਸਿਧਾਂਤ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਜੀਵਨ ਜਾਚ ਆਪਣੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਈ, ਉਸ ਉਤੇ ਚਲਦਿਆਂ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਜਾਂ ਸਮਾਜ ਜਾਂ ਸਮਾਜ ਦਾ ਵਰਗ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਹਿਜ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਬਸਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਭਾਰਤ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਵੰਡ ਸਮੇਂ 1947 ਵਿੱਚ ਸਭ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਨੁਕਸਾਨ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਹੋਇਆ, ਕਿਉਂ ਜੋ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਅਸਥਾਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਸਦਾ ਲਈ ਵਿੱਛੜ ਕੇ ਦੂਰ ਹੋ ਗਏ ਜਿਥੋਂ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਆਗਾਜ਼ ਹੋਇਆ ਸੀ ।

The Golden Temple: Its Theo-political Status was the heading of a long essay by Sirdar Kapur Singh, first published in The Sikh Review of August 1984. The essay summarised Sikh history and tradition in the context of the Sikh doctrine of Double Sovereignty asserting Sikh independence in temporal and spiritual (Miri-Piri) matters.

ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪੰਥ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਏਜੰਡੇ ਨੂੰ ਅਪਨਾ ਕੇ ਆਪਣਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਪੂਰਾ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਦੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਵਿਚ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਸੱਤਾ ਵਲ ਰੁਖ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣਨ ਤੇ ਡੇਰਾਵਾਦ ਵਲ ਆਪਣਾ ਰੁਖ ਅਪਨਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪੰਥਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਛੱਡ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਨਿਘਾਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਰਿਵਾਰਵਾਦ ਵਾਲੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਕਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਨਿਘਾਰ ਤੇ ਖਾਤਮੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ।

(Ruchika M Khanna, 25 September). These raids based on shared intelligence, do raise some questions and concerns about international police cooperation. More so as we look at the record of the diverse regimes around the world regarding rule of law, independence of the judiciary, treatment of minorities, universal human rights, freedom of press and social activism.

ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬਹੁਤ ਮਾੜੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖਾੜਕੂ ਬੁਰਹਾਨ ਵਾਨੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਥਿਤੀ ਕਾਫੀ ਬਦਲ ਗਈ ਹੈ। ਹੁਣੇ ਜਿਹੇ 15 ਦੇ ਕਰੀਬ ਸਰਪੰਚਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਨੌਜਵਾਨ ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਰਾਹ 'ਤੇ ਚਲ ਪਏ ਹਨ। ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਪੁਲੀਸ ਤਸ਼ੱਦਦ ਅਤੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਹੈ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਤਕਰਾ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਹੋਰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਥਾਨਕ ਪੁਲੀਸ ਵੀ ਖਾੜਕੂਆਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ 'ਤੇ ਹੈ। ਪੁਲੀਸ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦੇਣਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਵੀਂ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਕਾਰਨ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਲਾਂਘੇ ਵਿਚ ਅੜਿੱਕਾ ਬਣ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਦ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਰਾਹ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤਿਆਗਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਜੋ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ,

BREXT (Britain leaving the European Union) will be damaging for the UK economy at least in the short to medium term. Some argue for or against leaving the EU on immigration grounds only. Perhaps this is the time to reflect on the whole concept of large trading blocks of countries protected by a common tariff - duties or customs imposed on imports or exports.

ਆਰ ਐੱਸ ਐੱਸ ਦੇ ਮੁਖੀ ਮੋਹਨ ਭਾਗਵਤ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਖੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਭਾਰਤ ਬਾਰੇ ਭਗਵੇਂਵਾਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਦਿੱਤੇ ਭਾਸ਼ਨ ਵਿਚ ਕਾਫ਼ੀ ਕੁਝ ਗ਼ੌਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇਸ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਯਾਦ ਰਹੇ ਕਿ ਵਿਗਿਆਨ ਭਵਨ ਵਿੱਚ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂਆਂ, ਫ਼ਿਲਮੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਰਾਜਦੂਤਾਂ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸਰੋਤਿਆਂ ਨਾਲ ਤਿੰਨ ਰੋਜ਼ਾ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਭਾਗਵਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਚਮਤਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦਾ ਨਾਇਕ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸੰਘ ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਤਾ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ 'ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਹੋਣ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਗਵਤ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੰਗਠਨ ਹਿੰਦੂ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਚਰਿੱਤਰ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਚ ਜੁਟਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੰਘ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਪਿੰਡ ਅਤੇ ਗਲੀ ਵਿੱਚ ਚੰਗੇ ਸਵੈਮ ਸੇਵਕ

Some years ago, someone advised Heathrow Airport authorities and the Department for Transport that it is OK for Amritdhari Sikhs to wear wooden or plastic miniature Kirpans. Now, a Heathrow Airport case going back to September last year, shows how local managers can get hold of the nearest Sikh representative for the advice which suits them!

ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਟੂਡੈਂਟਸ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੁਰਾਣੀ ਤਰਜ਼ 'ਤੇ ਚੋਣ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਪੁਰਸ਼ ਉਮੀਦਵਾਰ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤੇ। ਏਬੀਪੀਪੀ ਜੋ ਸੰਘ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਧ ਸੀ, ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਐਨਐਸਯੂਆਈ, ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਐਸਓਆਈ, ਸਭ ਨੇ ਪੁਰਸ਼ ਉਮੀਦਵਾਰ ਉਤਾਰੇ। ਪਰ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀਆਂ ਦੀ ਯੂਨੀਅਨ ਐਸਐਫਐਸ ਨੇ ਇਕੱਲੀ ਲੜਕੀ ਕਨੂਪ੍ਰਿਯਾ ਨੂੰ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਉਤਾਰਿਆ। ਏ ਬੀ ਪੀ ਪੀ, ਐ ਓ ਆਈ, ਐਨ ਐਸ ਯੂ ਆਈ ਵਰਗੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਆਪਣੇ ਪੈਸੇ, ਬਾਹੂਬਲ 'ਤੇ ਚੋਣਾਂ ਲੜੀਆਂ ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪੈਸਾ ਖਰਚਿਆ ਗਿਆ। ਪਰ ਐਸਐਫਐਸ ਦੀ ਕਨੂਪ੍ਰਿਯਾ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਭਾਸ਼ਣ ਤੇ ਰਣਨੀਤੀ ਨਾਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਵੋਟ ਮੰਗ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਜਾਦੂਮਈ ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਕਾਰਨ ਲੜਕੀਆਂ ਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਹਜ਼ੂਮ ਜੁੜਨ ਲੱਗਾ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਸੰਘ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ

A long essay by Sirdar Kapur Singh, The Golden Temple: Its Theo-political Status, was first published in the August 1974 edition of The Sikh Review. In August 1998, it was published as a 25 pages booklet by the Dharam Parchar Committee (SGPC), Amritsar and 30,000 free copies were distributed. The essay is a summary of the history of the doctrine of Double Sovereignty promulgated in the beginning of the 17th century with the formal establishment of the Institution of Sri Akal Takht Sahib as the supreme Sikh miri-piri (temporal-spiritual) authority.

ਹੁਣੇ ਜਿਹੇ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗੰ੍ਰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਬਾਰੇ ਭਗਵੇਂਵਾਦੀਆਂ ਵਾਲਾ ਟੀਰ ਨਜ਼ਰੀਆ ਅਪਨਾ ਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਪਿੱਛੇ ਆਈਐਸਆਈ ਦਾ ਹੱਥ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਟੇਟ ਜਾਂ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਨਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਹੁੰਦਾ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਜੁਰਮ ਨੂੰ ਲੁਕਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਸਿੱਧਾ ਜੁਮਲਾ ਵਰਤਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਆਈ ਐਸ ਆਈ ਦਾ ਹੱਥ ਹੈ। ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਪਹਿਰੇਦਾਰੀ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਹੁਣ ਉਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਭਗਵੇਂਵਾਦ ਦਾ ਭੂਤ ਸਵਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਬਿਆਨ ਪੰਜਾਬ ਪੱਖੀ ਹੋਣ ਦੀ ਥਾਂ ਭਗਵੇਂਵਾਦ ਵਿਚ ਭੁਗਤਦਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬੋਲੀ ਇਕ ਚੰਗੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਵਾਲੀ ਸਖਸ਼ੀਅਤ ਹੋਣ ਦੀ ਥਾਂ ਗੈਂਗਸਟਰ ਨਾਲ ਜਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੂੰ ਪਾਗਲ, ਗੱਦਾਰ ਤੇ ਆਈਐਸਆਈ ਦਾ ਏਜੰਟ ਤੱਕ ਕਹਿ ਛੱਡਦੇ ਹਨ। ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ….

Whether it is through ignorance, pragmatic short-term tactics which compromise principle, or intentional betrayal of community interests for self-promotion, the end result is always the same. Historically, lasting damage to Sikh rights, theo-political objectives and progress as a qaum – a nation and not just a religion - has been done by the very people entrusted with Sikh representation. Sikh Qaum naal visah-ghaat – Betrayal of the Sikh nation - has become an oft repeated expression in Sikh history. If not direct temptation to betray the Sikh cause in return for personal gain, sometimes compromises are made for apparent short-term gain. The principle is sometimes sacrificed for a pat on the back by the establishment.

ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਮੌਨਸੂਨ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿਚ ਕੈਪਟਨ ਸਰਕਾਰ ਜਸਟਿਸ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਬਾਰੇ ਭਾਵੇਂ ਠੋਸ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕੀ ਪਰ ਇਹ ਸੈਸ਼ਨ ਕਈ ਪੱਖੋਂ ਇਤਿਹਾਸ ਸਿਰਜ ਗਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਮਹਿਮਾ, ਖਾਲਸੇ ਦਾ ਕਰੈਕਟਰ ਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦੀ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਏਕਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈ। ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਪਰਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ 'ਤੇ ਆ ਗਏ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਹੋਇਆ ਕਿ ਕਿਉਂਕਿ ਜਥੇਦਾਰ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਸੱਚੇ ਤਖ਼ਤ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪਹਿਰੇਦਾਰ ਹੁੰਦਿਆਂ ਝੂਠ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਲਾਗੂ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਤੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਸੇਧ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕੇ, ਜਿਸ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਆਸ ਰੱਖਦਾ ਸੀ। ਕੀ ਇਸ ਲਈ ਸਿਰਫ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ? ਜਥੇਦਾਰ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਇਕ ਤਰਫ਼ਾ ਫੈਸਲੇ ਕਿÀੁਂ ਕੀਤੇ? ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਅਕਾਲੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਹਨ,

Sikh Ardaas (supplication) starts by meditating on the Ten Gurus and then refers to the teaching of Sri Guru Granth Sahib in which is enshrined the spirit of the Ten Gurus. Sikhs understand that there is only One Guru Jote which now resides in Sri Guru Granth Sahib.

ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦੇ ਨਾਲ ਲਗਦੀ ਭਾਰਤੀ ਸਰਹੱਦ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ 4 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਅੰਦਰ ਪੈਂਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਲਾਂਘਾ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੀ ਮੰਗ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਵਲੋਂ ਕਾਫੀ ਚਿਰਾਂ ਤੋਂ ਉਠਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਖਾਲਸਾ ਜੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਰਗਰਮ ਹਨ। 1999-2000 ਵਿੱਚ ਕਾਰ ਸੇਵਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਲੰਡਨ ਵਿਖੇ ਇਕ ਮੀਟਿੰਗ ਕਰਕੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੱਕਫ ਬੋਰਡ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨਾਸਰ ਜਾਵੇਦ (ਸਾਬਕਾ ਲੈਫ਼ਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ) ਨਾਲ ਕਾਰਤਾਰਪੁਰ ਗੁਰੂ?ਘਰ ਦੇ ਲਾਂਘੇ ਦੀ ਮੰਗ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕਾਰ ਸੇਵਾ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ । ਜਨਰਲ ਜਾਵੇਦ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਮੰਗ ਉਸੇ ਵਕਤ ਮੰਨ ਲਈ ਗਈ ਸੀ । ਪਰ ਉਸ ਵਕਤ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਮੰਗ ਦਾ ਸਖਤ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ । ਭਾਜਪਾ ਆਗੂ ਅਡਵਾਨੀ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਸਖਤ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤੇ ਸਨ । ਯੂ ਕੇ ਤੋਂ ਕਾਰਸੇਵਾ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੀ

Few would argue against some sort of a meeting facility for UK gurdwaras and Sikh organisations. National level Sikh approach to issues and concerns is only possible when both, the gurdwaras and Panthic jathebandis sit around one table to consult together. That continues to be the main reason for the Sikh Council UK. As such, the Council is not competing with any organisation but adding a collective dimension to Sikh community cohesion and activism.

''ਕਾਨੂੰਨ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ, ਪਰ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਭੀੜਾਂ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕ ਸਕਦਾ ਹੈ।'' ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਮਾਰਟਿਨ ਲੂਥਰ ਕਿੰਗ ਜੂਨੀਅਰ ਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਕਹੇ ਸਨ ਜਦ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਨਸਲੀ ਭੇਦਭਾਵ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸੀ ਤੇ ਅਫਰੀਕੀ, ਅਮਰੀਕੀਆਂ ਵਿਚ ਜਥੇਬੰਦਕ ਝੜਪਾਂ ਤੇ ਨਸਲੀ ਹਮਲੇ ਆਮ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਪਏ ਅਫਰੀਕੀ, ਅਮਰੀਕੀਆਂ ਉੱਪਰ ਭੀੜਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲੇ, ਨਸਲੀ ਅਪਰਾਧ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਭਿਅੰਕਰ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਅੱਜ ਕਈ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਇਹ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ, ਮੂਲਨਿਵਾਸੀਆਂ ਤੇ ਹੋਰ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਕੌਮਾਂ, ਹਿੰਸਕ ਭਗਵੀਆਂ ਭੀੜਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਨਿਰਦੋਸ਼ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ੂਨ ਦੀਆਂ ਪਿਆਸੀਆਂ ਭਗਵੀਆਂ ਭੀੜਾਂ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਭੀੜਾਂ ਨਫ਼ਰਤ ਨਾਲ ਭਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਦੂਸਰੀਆਂ ਕੌਮਾਂ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੀਆਂ।

Regardless of personal biases and apprehensions, I agree with the response to Indian objections by the Sikh Council UK in a Press Statement: This is a matter of the exercise of civil liberties and democratic freedoms in this country and we welcome the defence of these values by our Government…This is not the first time the British Government has been subject to pressure from Indian authorities to cancel public gatherings by Sikhs in this country. Disclosures from the national archives show warnings about the threat to bilateral relations and trade have been familiar themes in respect of these matters in the past and continue to cast a disturbing shadow. (Sikh Council UK Press Statement of 12 August 2018).

ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਸਟਿਸ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮਗਰੋਂ ਬਹਿਬਲ ਗੋਲੀ ਕਾਂਡ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਬਾਜਾਖਾਨਾ ਪੁਲੀਸ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦਸ ਪੁਲੀਸ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਤੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਗ੍ਰਹਿ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਵੀ ਡੀਜੀਪੀ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲੀਸ ਮੁਖੀ ਸੁਰੇਸ਼ ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਭਰੋਸੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਪੁਲੀਸ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨੂੰ ਕੇਸ ਵਿਚ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕਰਨ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਠੰਢੇ ਬਸਤੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਤਰਕ ਹੈ ਕਿ ਬਹਿਬਲ/ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਗੋਲੀ ਕਾਂਡ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸੀਬੀਆਈ ਨੂੰ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਪੁਲੀਸ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨੂੰ ਨਾਮਜ਼ਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਜਦ ਕਿ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਦੋਸ਼ੀ ਪੁਲੀਸ ਅਫ਼ਸਰਾਂ 'ਤੇ ਕੇਸ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਕੇਸ ਸੀਬੀਆਈ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰਨ ਦੀ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸੁਆਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੈਪਟਨ ਸਰਕਾਰ ਇਨਸਾਫ਼ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿਚ …..

In 1947, Sikhs, in their own right as a qaum (religio-ethnic group), sat on the same table with Indians and Pakistanis. Following certain promises, Sikh leadership decided to side with the Indians, albeit, without giving up their ultimate inalienable right to self-determination as a distinct nation which had been subdued by the British in 1849 with the support of British India following Jang Hind-Punjab. In the UK, Indians and Pakistanis, and later Bangladeshi, are counted and monitored as Ethnic Communities. By the same logic, Sikhs qualify as an ethnic community (qaum) as confirmed by the House of Lords in 1983. The debate continues.

ਬਰਗਾੜੀ ਇਨਸਾਫ਼ ਮੋਰਚੇ ਨੇ ਕੈਪਟਨ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਰੌਂਅ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਬਰਗਾੜੀ ਮੋਰਚਾ ਨਵੇਂ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਭਖਾਉਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕੈਪਟਨ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਤੇ ਬਹਿਬਲ ਕਲਾਂ ਗੋਲੀ ਕਾਂਡ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸੀਬੀਆਈ ਨੂੰ ਦੇਣ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਤੋਂ ਪੰਥਕ ਆਗੂ ਕਾਫ਼ੀ ਔਖੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਾਦਲ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਯਾਦ ਰਹੇ ਕਿ ਇਸ ਬੇਅਦਬੀ ਕਾਡ ਕਾਰਨ ਸਮੁੱਚੇ ਸੂਬੇ ਵਿਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵਲੋਂ ਰੋਸ ਮੁਜ਼ਾਹਰੇ ਵੀ ਹੋਏ ਸਨ। ਦਰਅਸਲ, 12 ਅਕਤੂਬਰ, 2015 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਬਰਗਾੜੀ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਸਾਹਮਣੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਇੱਕ ਬੀੜ ਦੇ ਅੰਗ ਖਿੰਡੀ-ਪੁੰਡੀ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਪਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ 14 ਅਕਤੂਬਰ, 2015 ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਰੋਸ ਮੁਜ਼ਾਹਰਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਤਦ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕਾਰਨ ਗੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਭਗਵਾਨ ਸਿੰਘ ਨਾਂਅ ਦੇ ਦੋ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।

Did Guru Nanak Sahib laid the foundation of just another "religion" when he rejected much of what was practised in the name of religion in his time? Or did he start a paradigm shift towards a new way of life completed by Guru Gobind Singh ji: a whole-life system not bound in the straight-jacket of dogma? These are not questions but some suggestions. Dr J S Grewal, the historiographer, has written something along these line in his introductory chapter to "The Sikhs of the Punjab" (Cambridge History of India).

ਅਦਾਲਤ ਦੀ ਸਖ਼ਤੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਹਾਲਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹਿੰਸਕ ਭੀੜਾਂ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਗਊ ਰੱÎਿਖਆ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਬੇਗੁਨਾਹ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਲਵਰ ਵਿਚ ਅਕਬਰ ਨਾਮ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਥਿਤ ਗਊ ਰੱਖਿਅਕਾਂ ਨੇ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁੱਟਿਆ ਮਾਰਿਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪੁਲੀਸ ਦਾ ਕੋਈ ਡਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਜਦ ਉਥੇ ਪੁਲੀਸ ਪਹੁੰਚੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਕਬਰ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਹਸਪਤਾਲ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਿਆਂ ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਲਗਾ ਦਿੱਤੇ। ਇਸ ਦੇਰੀ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ। ਦੋਸ਼ ਇਹ ਵੀ ਲੱਗ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਪੀੜਤ ਨੂੰ ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਵੀ ਕੁੱਟਿਆ।