ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਗੁਰੂ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦਾ 550 ਸਾਲਾ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਪੁਰਬ ਅਗਲੇ ਸਾਲ ਸਾਰੀ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਧੂਮ ਧਾਮ ਨਾਲ ਮਨਾਉਣਾ ਚਾਹੁੰਦੀ ਹੈ । ਇਹ ਸਪੱਸ਼ਟ ਹੈ ਕਿ ਸਿੱਖ ਇਸ ਮੌਕੇ ਕੁਝ ਵਧੀਆ ਤੇ ਵੱਖਰਾ ਕਰਨਾ ਲੋਚਦੇ ਹਨ । ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਦੁਨੀਆ ਨੂੰ ਜੋ ਸਿਧਾਂਤ ਦਿੱਤਾ, ਜੋ ਜੀਵਨ ਜਾਚ ਆਪਣੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸਿਖਾਈ, ਉਸ ਉਤੇ ਚਲਦਿਆਂ ਕੋਈ ਵੀ ਵਿਅਕਤੀ ਜਾਂ ਸਮਾਜ ਜਾਂ ਸਮਾਜ ਦਾ ਵਰਗ ਬਹੁਤ ਹੀ ਸਹਿਜ ਨਾਲ ਜੀਵਨ ਬਸਰ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ । ਭਾਰਤ ਤੇ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਦੀ ਵੰਡ ਸਮੇਂ 1947 ਵਿੱਚ ਸਭ ਨਾਲੋਂ ਵੱਧ ਨੁਕਸਾਨ ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਹੋਇਆ, ਕਿਉਂ ਜੋ ਉਹ ਉਹਨਾਂ ਅਸਥਾਨਾਂ ਨਾਲੋਂ ਸਦਾ ਲਈ ਵਿੱਛੜ ਕੇ ਦੂਰ ਹੋ ਗਏ ਜਿਥੋਂ ਸਿੱਖੀ ਦਾ ਆਗਾਜ਼ ਹੋਇਆ ਸੀ ।

The Golden Temple: Its Theo-political Status was the heading of a long essay by Sirdar Kapur Singh, first published in The Sikh Review of August 1984. The essay summarised Sikh history and tradition in the context of the Sikh doctrine of Double Sovereignty asserting Sikh independence in temporal and spiritual (Miri-Piri) matters.

ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪੰਥ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਏਜੰਡੇ ਨੂੰ ਅਪਨਾ ਕੇ ਆਪਣਾ ਵਿਕਾਸ ਕਰਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਪੂਰਾ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਉਸ ਦੇ ਨਾਲ ਖੜਦਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਪਰ ਜਦੋਂ ਦੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਵਿਚ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਸੱਤਾ ਵਲ ਰੁਖ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਉਦੋਂ ਤੋਂ ਉਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣਨ ਤੇ ਡੇਰਾਵਾਦ ਵਲ ਆਪਣਾ ਰੁਖ ਅਪਨਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਜਿਹਾ ਸੀ ਤਾਂ ਉਸ ਨੂੰ ਪੰਥਕ ਸੰਸਥਾਵਾਂ ਉੱਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਛੱਡ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਸੀ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੇ ਨਿਘਾਰ ਦਾ ਕਾਰਨ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਪਰਿਵਾਰਵਾਦ ਵਾਲੀ ਪਾਰਟੀ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਕਦੇ ਸਿਧਾਂਤ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ। ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਦੇ ਨਿਘਾਰ ਤੇ ਖਾਤਮੇ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਰਿਹਾ ਹੈ।

(Ruchika M Khanna, 25 September). These raids based on shared intelligence, do raise some questions and concerns about international police cooperation. More so as we look at the record of the diverse regimes around the world regarding rule of law, independence of the judiciary, treatment of minorities, universal human rights, freedom of press and social activism.

ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਤੋਂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੀ ਹਾਲਤ ਬਹੁਤ ਮਾੜੀ ਹੈ। ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਖਾੜਕੂ ਬੁਰਹਾਨ ਵਾਨੀ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਥਿਤੀ ਕਾਫੀ ਬਦਲ ਗਈ ਹੈ। ਹੁਣੇ ਜਿਹੇ 15 ਦੇ ਕਰੀਬ ਸਰਪੰਚਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਪੜ੍ਹੇ ਲਿਖੇ ਨੌਜਵਾਨ ਅੱਤਵਾਦ ਦੇ ਰਾਹ 'ਤੇ ਚਲ ਪਏ ਹਨ। ਵੱਡਾ ਕਾਰਨ ਪੁਲੀਸ ਤਸ਼ੱਦਦ ਅਤੇ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਹੈ। ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਨਾਲ ਵਿਤਕਰਾ ਅੱਤਵਾਦ ਨੂੰ ਹੋਰ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸਥਾਨਕ ਪੁਲੀਸ ਵੀ ਖਾੜਕੂਆਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ 'ਤੇ ਹੈ। ਪੁਲੀਸ ਕਰਮਚਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਅਗਵਾ ਕਰਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਦੇਣਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਵੀਂ ਰਣਨੀਤੀ ਬਣ ਚੁੱਕੀ ਹੈ। ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਇਨ੍ਹਾਂ ਕਾਰਨਾਂ ਕਾਰਨ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਲਾਂਘੇ ਵਿਚ ਅੜਿੱਕਾ ਬਣ ਰਹੀ ਹੈ, ਜਦ ਕਿ ਉਸ ਨੂੰ ਗੱਲਬਾਤ ਦਾ ਰਾਹ ਨਹੀਂ ਸੀ ਤਿਆਗਣਾ ਚਾਹੀਦਾ। ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਜੋ ਵਿਦੇਸ਼ ਮੰਤਰੀਆਂ ਦੀ ਗੱਲਬਾਤ ਹੋ ਰਹੀ ਸੀ,

BREXT (Britain leaving the European Union) will be damaging for the UK economy at least in the short to medium term. Some argue for or against leaving the EU on immigration grounds only. Perhaps this is the time to reflect on the whole concept of large trading blocks of countries protected by a common tariff - duties or customs imposed on imports or exports.

ਆਰ ਐੱਸ ਐੱਸ ਦੇ ਮੁਖੀ ਮੋਹਨ ਭਾਗਵਤ ਵੱਲੋਂ ਦਿੱਲੀ ਵਿਖੇ ਭਵਿੱਖ ਦੇ ਭਾਰਤ ਬਾਰੇ ਭਗਵੇਂਵਾਦੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਦਿੱਤੇ ਭਾਸ਼ਨ ਵਿਚ ਕਾਫ਼ੀ ਕੁਝ ਗ਼ੌਰ ਕਰਨ ਵਾਲਾ ਹੈ। ਇਸ 'ਤੇ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਯਾਦ ਰਹੇ ਕਿ ਵਿਗਿਆਨ ਭਵਨ ਵਿੱਚ ਸਿਆਸੀ ਆਗੂਆਂ, ਫ਼ਿਲਮੀ ਕਲਾਕਾਰਾਂ, ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਰਾਜਦੂਤਾਂ ਅਤੇ ਪੱਤਰਕਾਰ ਸਰੋਤਿਆਂ ਨਾਲ ਤਿੰਨ ਰੋਜ਼ਾ ਕਾਨਫ਼ਰੰਸ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਦਿਨ ਭਾਗਵਤ ਨੇ ਆਪਣੇ ਚਮਤਕਾਰੀ ਭਾਸ਼ਣ ਵਿਚ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦਾ ਨਾਇਕ ਪੇਸ਼ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ ਕੀਤੀ ਕਿ ਸੰਘ ਵੰਨ ਸੁਵੰਨਤਾ ਦੇ ਹੱਕ ਵਿਚ ਹੈ ਤੇ ਉਹ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ 'ਤੇ ਜ਼ੁਲਮ ਨਹੀਂ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਤੇ ਨਾ ਹੀ ਹੋਣ ਦੇਣਾ ਚਾਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਭਾਗਵਤ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸੰਗਠਨ ਹਿੰਦੂ ਸਮਾਜ ਨੂੰ ਇਕਜੁੱਟ ਕਰਨ ਅਤੇ ਚਰਿੱਤਰ ਨਿਰਮਾਣ ਵਿਚ ਜੁਟਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੰਘ ਦੇਸ਼ ਦੇ ਹਰ ਪਿੰਡ ਅਤੇ ਗਲੀ ਵਿੱਚ ਚੰਗੇ ਸਵੈਮ ਸੇਵਕ

Some years ago, someone advised Heathrow Airport authorities and the Department for Transport that it is OK for Amritdhari Sikhs to wear wooden or plastic miniature Kirpans. Now, a Heathrow Airport case going back to September last year, shows how local managers can get hold of the nearest Sikh representative for the advice which suits them!

ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ ਪੰਜਾਬ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਟੂਡੈਂਟਸ ਪਾਰਟੀਆਂ ਨੇ ਆਪਣੀ ਪੁਰਾਣੀ ਤਰਜ਼ 'ਤੇ ਚੋਣ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਪੁਰਸ਼ ਉਮੀਦਵਾਰ ਉਤਾਰ ਦਿੱਤੇ। ਏਬੀਪੀਪੀ ਜੋ ਸੰਘ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਧ ਸੀ, ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਐਨਐਸਯੂਆਈ, ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਐਸਓਆਈ, ਸਭ ਨੇ ਪੁਰਸ਼ ਉਮੀਦਵਾਰ ਉਤਾਰੇ। ਪਰ ਖੱਬੇ ਪੱਖੀਆਂ ਦੀ ਯੂਨੀਅਨ ਐਸਐਫਐਸ ਨੇ ਇਕੱਲੀ ਲੜਕੀ ਕਨੂਪ੍ਰਿਯਾ ਨੂੰ ਮੈਦਾਨ ਵਿਚ ਉਤਾਰਿਆ। ਏ ਬੀ ਪੀ ਪੀ, ਐ ਓ ਆਈ, ਐਨ ਐਸ ਯੂ ਆਈ ਵਰਗੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਆਪਣੇ ਪੈਸੇ, ਬਾਹੂਬਲ 'ਤੇ ਚੋਣਾਂ ਲੜੀਆਂ ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰਾ ਪੈਸਾ ਖਰਚਿਆ ਗਿਆ। ਪਰ ਐਸਐਫਐਸ ਦੀ ਕਨੂਪ੍ਰਿਯਾ ਆਪਣੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਭਾਸ਼ਣ ਤੇ ਰਣਨੀਤੀ ਨਾਲ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦੇ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਆਪਣੀ ਵੋਟ ਮੰਗ ਰਹੀ ਸੀ। ਉਸ ਦੇ ਜਾਦੂਮਈ ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਕਾਰਨ ਲੜਕੀਆਂ ਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਦਾ ਹਜ਼ੂਮ ਜੁੜਨ ਲੱਗਾ। ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਯੂਨੀਵਰਸਿਟੀ ਦੇ ਨਵੇਂ ਵਾਈਸ ਚਾਂਸਲਰ ਸੰਘ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਹਨ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ

A long essay by Sirdar Kapur Singh, The Golden Temple: Its Theo-political Status, was first published in the August 1974 edition of The Sikh Review. In August 1998, it was published as a 25 pages booklet by the Dharam Parchar Committee (SGPC), Amritsar and 30,000 free copies were distributed. The essay is a summary of the history of the doctrine of Double Sovereignty promulgated in the beginning of the 17th century with the formal establishment of the Institution of Sri Akal Takht Sahib as the supreme Sikh miri-piri (temporal-spiritual) authority.

ਹੁਣੇ ਜਿਹੇ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪੰਜਾਬ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗੰ੍ਰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਬਾਰੇ ਭਗਵੇਂਵਾਦੀਆਂ ਵਾਲਾ ਟੀਰ ਨਜ਼ਰੀਆ ਅਪਨਾ ਲਿਆ ਹੈ ਕਿ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਪਿੱਛੇ ਆਈਐਸਆਈ ਦਾ ਹੱਥ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਦੇ ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਟੇਟ ਜਾਂ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਨਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਦੇਣਾ ਹੁੰਦਾ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਜੁਰਮ ਨੂੰ ਲੁਕਾਉਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ ਕੀਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ ਤਾਂ ਉਹ ਸਿੱਧਾ ਜੁਮਲਾ ਵਰਤਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਆਈ ਐਸ ਆਈ ਦਾ ਹੱਥ ਹੈ। ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਹਮੇਸ਼ਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਿੱਤਾਂ ਦੀ ਪਹਿਰੇਦਾਰੀ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਹਨ, ਪਰ ਹੁਣ ਉਹਨਾਂ ਉੱਤੇ ਭਗਵੇਂਵਾਦ ਦਾ ਭੂਤ ਸਵਾਰ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਕੋਈ ਵੀ ਬਿਆਨ ਪੰਜਾਬ ਪੱਖੀ ਹੋਣ ਦੀ ਥਾਂ ਭਗਵੇਂਵਾਦ ਵਿਚ ਭੁਗਤਦਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਬੋਲੀ ਇਕ ਚੰਗੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਵਾਲੀ ਸਖਸ਼ੀਅਤ ਹੋਣ ਦੀ ਥਾਂ ਗੈਂਗਸਟਰ ਨਾਲ ਜਾ ਮਿਲਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਉਹ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੂੰ ਪਾਗਲ, ਗੱਦਾਰ ਤੇ ਆਈਐਸਆਈ ਦਾ ਏਜੰਟ ਤੱਕ ਕਹਿ ਛੱਡਦੇ ਹਨ। ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਸਾਬਕਾ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ….

Whether it is through ignorance, pragmatic short-term tactics which compromise principle, or intentional betrayal of community interests for self-promotion, the end result is always the same. Historically, lasting damage to Sikh rights, theo-political objectives and progress as a qaum – a nation and not just a religion - has been done by the very people entrusted with Sikh representation. Sikh Qaum naal visah-ghaat – Betrayal of the Sikh nation - has become an oft repeated expression in Sikh history. If not direct temptation to betray the Sikh cause in return for personal gain, sometimes compromises are made for apparent short-term gain. The principle is sometimes sacrificed for a pat on the back by the establishment.

ਪੰਜਾਬ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਮੌਨਸੂਨ ਸੈਸ਼ਨ ਵਿਚ ਕੈਪਟਨ ਸਰਕਾਰ ਜਸਟਿਸ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਬਾਰੇ ਭਾਵੇਂ ਠੋਸ ਫੈਸਲਾ ਨਹੀਂ ਲੈ ਸਕੀ ਪਰ ਇਹ ਸੈਸ਼ਨ ਕਈ ਪੱਖੋਂ ਇਤਿਹਾਸ ਸਿਰਜ ਗਿਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਵਿਚ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਮਹਿਮਾ, ਖਾਲਸੇ ਦਾ ਕਰੈਕਟਰ ਤੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦੀ ਮੁੱਦੇ 'ਤੇ ਏਕਤਾ ਪ੍ਰਗਟ ਹੋਈ। ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਇਹ ਪਹਿਲੀ ਵਾਪਰਿਆ ਹੈ ਕਿ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਦੇ ਨਿਸ਼ਾਨੇ 'ਤੇ ਆ ਗਏ। ਅਜਿਹਾ ਇਸ ਲਈ ਹੋਇਆ ਕਿ ਕਿਉਂਕਿ ਜਥੇਦਾਰ ਗੁਰਬਚਨ ਸਿੰਘ ਸੱਚੇ ਤਖ਼ਤ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਪਹਿਰੇਦਾਰ ਹੁੰਦਿਆਂ ਝੂਠ ਦੇ ਫੈਸਲੇ ਲਾਗੂ ਕਰਦੇ ਰਹੇ ਤੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਨੂੰ ਕੋਈ ਨਵੀਂ ਸੇਧ ਨਹੀਂ ਦੇ ਸਕੇ, ਜਿਸ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਆਸ ਰੱਖਦਾ ਸੀ। ਕੀ ਇਸ ਲਈ ਸਿਰਫ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹਨ? ਜਥੇਦਾਰ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਨੇ ਇਕ ਤਰਫ਼ਾ ਫੈਸਲੇ ਕਿÀੁਂ ਕੀਤੇ? ਇਸ ਦਾ ਕਾਰਨ ਅਕਾਲੀ ਸਿਆਸਤਦਾਨ ਹਨ,

Sikh Ardaas (supplication) starts by meditating on the Ten Gurus and then refers to the teaching of Sri Guru Granth Sahib in which is enshrined the spirit of the Ten Gurus. Sikhs understand that there is only One Guru Jote which now resides in Sri Guru Granth Sahib.

ਗੁਰਦਾਸਪੁਰ ਜ਼ਿਲ੍ਹੇ ਦੇ ਡੇਰਾ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦੇ ਨਾਲ ਲਗਦੀ ਭਾਰਤੀ ਸਰਹੱਦ ਤੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਵਿੱਚ ਕਰੀਬ 4 ਕਿਲੋਮੀਟਰ ਅੰਦਰ ਪੈਂਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸ੍ਰੀ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਦਰਸ਼ਨਾਂ ਨੂੰ ਲੈ ਕੇ ਲਾਂਘਾ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦੀ ਮੰਗ ਖਾਲਸਾ ਪੰਥ ਵਲੋਂ ਕਾਫੀ ਚਿਰਾਂ ਤੋਂ ਉਠਾਈ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ। ਪ੍ਰਵਾਸੀ ਖਾਲਸਾ ਜੀ ਇਸ ਬਾਰੇ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਰਗਰਮ ਹਨ। 1999-2000 ਵਿੱਚ ਕਾਰ ਸੇਵਾ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਸੇਵਾਦਾਰਾਂ ਵੱਲੋਂ ਲੰਡਨ ਵਿਖੇ ਇਕ ਮੀਟਿੰਗ ਕਰਕੇ ਉਸ ਸਮੇਂ ਵੱਕਫ ਬੋਰਡ ਦੇ ਚੇਅਰਮੈਨ ਨਾਸਰ ਜਾਵੇਦ (ਸਾਬਕਾ ਲੈਫ਼ਟੀਨੈਂਟ ਜਨਰਲ) ਨਾਲ ਕਾਰਤਾਰਪੁਰ ਗੁਰੂ?ਘਰ ਦੇ ਲਾਂਘੇ ਦੀ ਮੰਗ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਕਾਰ ਸੇਵਾ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ । ਜਨਰਲ ਜਾਵੇਦ ਵੱਲੋਂ ਇਹ ਮੰਗ ਉਸੇ ਵਕਤ ਮੰਨ ਲਈ ਗਈ ਸੀ । ਪਰ ਉਸ ਵਕਤ ਭਾਰਤ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਮੰਗ ਦਾ ਸਖਤ ਵਿਰੋਧ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ । ਭਾਜਪਾ ਆਗੂ ਅਡਵਾਨੀ ਨੇ ਵੀ ਇਸ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਸਖਤ ਬਿਆਨ ਦਿੱਤੇ ਸਨ । ਯੂ ਕੇ ਤੋਂ ਕਾਰਸੇਵਾ ਕਮੇਟੀ ਵੱਲੋਂ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਸਰਕਾਰ ਦੀ

Few would argue against some sort of a meeting facility for UK gurdwaras and Sikh organisations. National level Sikh approach to issues and concerns is only possible when both, the gurdwaras and Panthic jathebandis sit around one table to consult together. That continues to be the main reason for the Sikh Council UK. As such, the Council is not competing with any organisation but adding a collective dimension to Sikh community cohesion and activism.

''ਕਾਨੂੰਨ ਕਿਸੇ ਵਿਅਕਤੀ ਤੇ ਮੈਨੂੰ ਪਿਆਰ ਕਰਨ ਲਈ ਮਜ਼ਬੂਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ, ਪਰ ਉਹ ਮੈਨੂੰ ਭੀੜਾਂ ਦੀ ਹਿੰਸਾ ਕਰਨ ਤੋਂ ਰੋਕ ਸਕਦਾ ਹੈ।'' ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਮਾਰਟਿਨ ਲੂਥਰ ਕਿੰਗ ਜੂਨੀਅਰ ਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਉਸ ਸਮੇਂ ਕਹੇ ਸਨ ਜਦ ਅਮਰੀਕਾ ਵਿਚ ਨਸਲੀ ਭੇਦਭਾਵ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸੀ ਤੇ ਅਫਰੀਕੀ, ਅਮਰੀਕੀਆਂ ਵਿਚ ਜਥੇਬੰਦਕ ਝੜਪਾਂ ਤੇ ਨਸਲੀ ਹਮਲੇ ਆਮ ਦੇਖੇ ਜਾ ਸਕਦੇ ਸਨ। ਸਮਾਜ ਦੇ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਪਏ ਅਫਰੀਕੀ, ਅਮਰੀਕੀਆਂ ਉੱਪਰ ਭੀੜਾਂ 'ਤੇ ਹਮਲੇ, ਨਸਲੀ ਅਪਰਾਧ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਭਿਅੰਕਰ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਅੱਜ ਕਈ ਸਾਲ ਬਾਅਦ ਇਹ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲ ਰਹੇ ਹਨ, ਜਿੱਥੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ, ਮੂਲਨਿਵਾਸੀਆਂ ਤੇ ਹੋਰ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਕੌਮਾਂ, ਹਿੰਸਕ ਭਗਵੀਆਂ ਭੀੜਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਕਾਰ ਬਣ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਨਿਰਦੋਸ਼ ਨਾਗਰਿਕਾਂ ਨੂੰ ਖ਼ੂਨ ਦੀਆਂ ਪਿਆਸੀਆਂ ਭਗਵੀਆਂ ਭੀੜਾਂ ਨਿਸ਼ਾਨਾ ਬਣਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਇਹ ਭੀੜਾਂ ਨਫ਼ਰਤ ਨਾਲ ਭਰੀਆਂ ਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ ਤੇ ਦੂਸਰੀਆਂ ਕੌਮਾਂ ਨੂੰ ਮਨੁੱਖ ਨਹੀਂ ਸਮਝਦੀਆਂ।

Regardless of personal biases and apprehensions, I agree with the response to Indian objections by the Sikh Council UK in a Press Statement: This is a matter of the exercise of civil liberties and democratic freedoms in this country and we welcome the defence of these values by our Government…This is not the first time the British Government has been subject to pressure from Indian authorities to cancel public gatherings by Sikhs in this country. Disclosures from the national archives show warnings about the threat to bilateral relations and trade have been familiar themes in respect of these matters in the past and continue to cast a disturbing shadow. (Sikh Council UK Press Statement of 12 August 2018).

ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਕੈਪਟਨ ਅਮਰਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਜਸਟਿਸ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਮਗਰੋਂ ਬਹਿਬਲ ਗੋਲੀ ਕਾਂਡ ਮਾਮਲੇ ਵਿਚ ਬਾਜਾਖਾਨਾ ਪੁਲੀਸ ਥਾਣੇ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੇਸ ਵਿੱਚ ਦਸ ਪੁਲੀਸ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਤੇ ਮੁਲਾਜ਼ਮਾਂ ਨੂੰ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕਰਨ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਸੀ। ਗ੍ਰਹਿ ਵਿਭਾਗ ਨੇ ਵੀ ਡੀਜੀਪੀ ਨੂੰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਸੀ। ਪਤਾ ਲੱਗਾ ਹੈ ਕਿ ਪੁਲੀਸ ਮੁਖੀ ਸੁਰੇਸ਼ ਅਰੋੜਾ ਨੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਨੂੰ ਭਰੋਸੇ ਵਿੱਚ ਲੈ ਕੇ ਪੁਲੀਸ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨੂੰ ਕੇਸ ਵਿਚ ਨਾਮਜ਼ਦ ਕਰਨ ਦਾ ਮਾਮਲਾ ਠੰਢੇ ਬਸਤੇ ਵਿੱਚ ਪਾ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਸਰਕਾਰ ਦਾ ਤਰਕ ਹੈ ਕਿ ਬਹਿਬਲ/ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਗੋਲੀ ਕਾਂਡ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸੀਬੀਆਈ ਨੂੰ ਸਿਫ਼ਾਰਸ਼ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਪੁਲੀਸ ਅਫ਼ਸਰਾਂ ਨੂੰ ਨਾਮਜ਼ਦ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕਦਾ। ਜਦ ਕਿ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੀ ਰਿਪੋਰਟ ਵਿਚ ਦੋਸ਼ੀ ਪੁਲੀਸ ਅਫ਼ਸਰਾਂ 'ਤੇ ਕੇਸ ਚਲਾਉਣ ਦੀ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ ਤੇ ਇਹ ਕੇਸ ਸੀਬੀਆਈ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰਨ ਦੀ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਬਿਲਕੁਲ ਨਹੀਂ ਕੀਤੀ ਗਈ। ਸੁਆਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਕੈਪਟਨ ਸਰਕਾਰ ਇਨਸਾਫ਼ ਦੇ ਵਿਰੋਧ ਵਿਚ …..

In 1947, Sikhs, in their own right as a qaum (religio-ethnic group), sat on the same table with Indians and Pakistanis. Following certain promises, Sikh leadership decided to side with the Indians, albeit, without giving up their ultimate inalienable right to self-determination as a distinct nation which had been subdued by the British in 1849 with the support of British India following Jang Hind-Punjab. In the UK, Indians and Pakistanis, and later Bangladeshi, are counted and monitored as Ethnic Communities. By the same logic, Sikhs qualify as an ethnic community (qaum) as confirmed by the House of Lords in 1983. The debate continues.

ਬਰਗਾੜੀ ਇਨਸਾਫ਼ ਮੋਰਚੇ ਨੇ ਕੈਪਟਨ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਰੌਂਅ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਬਰਗਾੜੀ ਮੋਰਚਾ ਨਵੇਂ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਭਖਾਉਣ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕੈਪਟਨ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਤੇ ਬਹਿਬਲ ਕਲਾਂ ਗੋਲੀ ਕਾਂਡ ਦੀ ਜਾਂਚ ਸੀਬੀਆਈ ਨੂੰ ਦੇਣ ਦੇ ਫ਼ੈਸਲੇ ਤੋਂ ਪੰਥਕ ਆਗੂ ਕਾਫ਼ੀ ਔਖੇ ਹਨ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਬਾਦਲ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਦੱਸਿਆ ਹੈ। ਯਾਦ ਰਹੇ ਕਿ ਇਸ ਬੇਅਦਬੀ ਕਾਡ ਕਾਰਨ ਸਮੁੱਚੇ ਸੂਬੇ ਵਿਚ ਵੱਡੇ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਵਲੋਂ ਰੋਸ ਮੁਜ਼ਾਹਰੇ ਵੀ ਹੋਏ ਸਨ। ਦਰਅਸਲ, 12 ਅਕਤੂਬਰ, 2015 ਨੂੰ ਪਿੰਡ ਬਰਗਾੜੀ ਦੇ ਗੁਰਦੁਆਰਾ ਸਾਹਿਬ ਸਾਹਮਣੇ ਸ੍ਰੀ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਇੱਕ ਬੀੜ ਦੇ ਅੰਗ ਖਿੰਡੀ-ਪੁੰਡੀ ਹਾਲਤ ਵਿਚ ਪਾਏ ਗਏ ਸਨ। ਇਸ ਘਟਨਾ ਖ਼ਿਲਾਫ਼ 14 ਅਕਤੂਬਰ, 2015 ਨੂੰ ਜਦੋਂ ਰੋਸ ਮੁਜ਼ਾਹਰਾ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ, ਤਦ ਪੁਲਿਸ ਦੀ ਗੋਲੀਬਾਰੀ ਕਾਰਨ ਗੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਤੇ ਕ੍ਰਿਸ਼ਨ ਭਗਵਾਨ ਸਿੰਘ ਨਾਂਅ ਦੇ ਦੋ ਸਿੰਘਾਂ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋ ਗਈ ਸੀ।

Did Guru Nanak Sahib laid the foundation of just another "religion" when he rejected much of what was practised in the name of religion in his time? Or did he start a paradigm shift towards a new way of life completed by Guru Gobind Singh ji: a whole-life system not bound in the straight-jacket of dogma? These are not questions but some suggestions. Dr J S Grewal, the historiographer, has written something along these line in his introductory chapter to "The Sikhs of the Punjab" (Cambridge History of India).

ਅਦਾਲਤ ਦੀ ਸਖ਼ਤੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵੀ ਹਾਲਤ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਹਿੰਸਕ ਭੀੜਾਂ ਕਿਤੇ ਨਾ ਕਿਤੇ ਗਊ ਰੱÎਿਖਆ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਬੇਗੁਨਾਹ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਕਰ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਅਲਵਰ ਵਿਚ ਅਕਬਰ ਨਾਮ ਦੇ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਕਥਿਤ ਗਊ ਰੱਖਿਅਕਾਂ ਨੇ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁੱਟਿਆ ਮਾਰਿਆ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਪੁਲੀਸ ਦਾ ਕੋਈ ਡਰ ਨਹੀਂ ਸੀ। ਜਦ ਉਥੇ ਪੁਲੀਸ ਪਹੁੰਚੀ ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਅਕਬਰ ਨੂੰ ਸਮੇਂ ਸਿਰ ਹਸਪਤਾਲ ਨਹੀਂ ਪਹੁੰਚਾਇਆ ਅਤੇ ਹਸਪਤਾਲ ਪਹੁੰਚਾਉਂਦਿਆਂ ਤਿੰਨ ਘੰਟੇ ਲਗਾ ਦਿੱਤੇ। ਇਸ ਦੇਰੀ ਕਾਰਨ ਉਸ ਦੀ ਮੌਤ ਹੋਈ। ਦੋਸ਼ ਇਹ ਵੀ ਲੱਗ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਪੀੜਤ ਨੂੰ ਪੁਲੀਸ ਨੇ ਵੀ ਕੁੱਟਿਆ।

A fascinating & important pre-partition poster (1946) that was preserved after being used as a book cover. It announces the first All India Sikh Students Federation in Lahore, under the leadership of Master Tara Singh. Some of the names on it are : Flag Hoisting by Ujjal Singh the chief guests are listed as Gyani Kartar Singh, Principal Ganga Singh, Jathedar Mohan Singh (president of teh SGPC), S Ishar Singh Majhail, S Amar Singh Dosanjh (Gen Sec of the SGPC), Hon Baldev Singh, S Mangal Singh MLA, S Swaran Singh MLA, Dr Gopal Singh Dardi, Principal Gurmukh Nihal Singh, Prof Sardul Singh Khalsa College, Lyallpure, Prof Jagjit Singh - Sikh National Colege Lahore, Sampuran Singh MLA, Prof Gurbachan Singh Talib, S Joginder Singh Mann Kirtan BY Bhai Santa Singh Dhadi Jatha Sohan Singh Sital Speeches and resolutions by Sabar, Kundan, Maan, Bachan, Nekki, Dardi, Teer and others.

A fascinating & important pre-partition poster (1946) that was preserved after being used as a book cover. It announces the first All India Sikh Students Federation in Lahore, under the leadership of Master Tara Singh. Some of the names on it are : Flag Hoisting by Ujjal Singh the chief guests are listed as Gyani Kartar Singh, Principal Ganga Singh, Jathedar Mohan Singh (president of teh SGPC), S Ishar Singh Majhail, S Amar Singh Dosanjh (Gen Sec of the SGPC), Hon Baldev Singh, S Mangal Singh MLA, S Swaran Singh MLA, Dr Gopal Singh Dardi, Principal Gurmukh Nihal Singh, Prof Sardul Singh Khalsa College, Lyallpure, Prof Jagjit Singh - Sikh National Colege Lahore, Sampuran Singh MLA, Prof Gurbachan Singh Talib, S Joginder Singh Mann Kirtan BY Bhai Santa Singh Dhadi Jatha Sohan Singh Sital Speeches and resolutions by Sabar, Kundan, Maan, Bachan, Nekki, Dardi, Teer and others.

ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਜਿਸ ਦਲ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਹੈ, ਉਸ ਦਲ ਦੇ ਭਗਵੇਂ ਅੱਤਵਾਦੀਆਂ ਨੇ ਝਾਰਖੰਡ ਦੇ ਪਾਕੁੜ ਵਿਚ ਜੈ ਸ੍ਰੀ ਰਾਮ ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਲਗਾਉਂਦੇ ਹੋਏ ਸੁਆਮੀ ਅਗਨੀਵੇਸ਼ ਨੂੰ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਕੁੱਟਿਆ, ਪੱਗ ਲਾਹੀ, ਕੱਪੜੇ ਪਾੜ ਦਿੱਤੇ ਤੇ ਜ਼ਮੀਨ 'ਤੇ ਡੇਗ ਕੇ ਜੁੱਤੀਆਂ, ਲੱਤਾਂ ਤੇ ਡਾਂਗਾਂ ਨਾਲ ਕੁੱਟਿਆ। ਹਮਲਾਵਰਾਂ ਦੇ ਨਾਅਰੇ ਗੂੰਜ ਰਹੇ ਸਨ। ਗੀਤਾ ਦਾ ਅਪਮਾਨ ਨਹੀਂ ਸਹੇਗਾ ਹਿੰਦੋਸਤਾਨ ਤੇ ਭਾਰਤ ਮਾਤਾ ਜੀ ਜੈ, ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੀ ਜੈ। ਜਾਂਦੇ ਜਾਂਦੇ ਇਹ ਧਮਕੀ ਦੇ ਗਏ ਜੇਕਰ ਹੁਣ ਵੀ ਹੋਸ਼ ਨਹੀਂ ਆਇਆ ਤਾਂ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਕੁੱਟਾਂਗੇ। ਸੁਆਮੀ ਅਗਨੀਵੇਸ਼ ਨੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਆਪਣੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਪੁਲੀਸ ਕੋਲ ਦਰਜ ਕਰਵਾ ਦਿੱਤੀ। ਕੁਝ ਲੋਕ ਗ੍ਰਿਫ਼ਤਾਰ ਵੀ ਹੋਏ, ਪਰ ਸਭ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਭੀੜ ਦਾ ਕੁਝ ਨਹੀਂ ਵਿਗੜੇਗਾ, ਉਲਟਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪੱਖ ਵਿਚ ਜੈਕਾਰਾ ਲੱਗੇਗਾ, ਕੋਈ ਫੁੱਲਾਂ ਦਾ ਹਾਰ ਪਹਿਨਾ ਦੇਵੇਗਾ ਤੇ ਕੋਈ ਇਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦ ਦੇ ਪੀਰ ਤੇ ਹੀਰੋ ਦੱਸੇਗਾ। ਕੋਈ ਇਸ ਕਾਂਡ ਦੇ ਲਈ ਦੋਸ਼ੀਆਂ ਨੂੰ ਮੂੰਹ ਮਿੱਠਾ ਕਰਵਾ ਦੇਵੇਗਾ, ਜਿਵੇਂ ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ ਕੇਂਦਰੀ ਮੰਤਰੀ ਜੇਅੰਤ ਸਿਨਹਾ ਨੇ ਅਲੀਮੋਦੀਨ ਅਨਸਾਰੀ ਦੇ ਕਾਤਲਾਂ ਦਾ ਮੂੰਹ ਮਿੱਠਾ ਕਰਵਾਇਆ ਸੀ। ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਮੈਂ ਆਮ ਇਹ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇਖ ਰਿਹਾ ਹਾਂ ਜੋ ਝਾਰਖੰਡ ਵਿਚ ਸੁਆਮੀ ਅਗਨੀਵੇਸ਼ ਦੀ ਕੁੱਟਮਾਰ ਨੂੰ ਸਹੀ ਠਹਿਰਾਉਣ ਵਿਚ ਲੱਗੇ ਹੋਏ

Who has the right to represents the Sikhs? is a question which has caused much controversy and division in the community for decades. This unresolved issue has been exploited by politicians and governments. Recent communications relating to Sikh representations show how even middle ranking civil servants can decide who the Sikh representatives are! There are new boys on the block, more articulate, less conversant with Sikhi, minus full Sikh identity sometimes, and closer to the office-bound civil servants to give ready advice about Sikh/Sikhi issues. This advice, selectively or conveniently sought, can then become the basis for briefs to ministers and government policy. (The so called, Sikh surveys is a related topic for another time).

ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਤੇ ਭਾਜਪਾ ਮੁਖੀ ਅਮਿਤ ਸ਼ਾਹ ਨੂੰ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰਾਂ ਦਾ ਇਕੋ ਇਕ ਏਜੰਡਾ ਨੂੰ ਮੋਦੀ ਨੂੰ ਹਟਾਉਣਾ ਹੈ। ਇਹ ਗੱਲ ਉਹ ਮੀਡੀਏ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ ਭਾਸ਼ਣਾਂ ਰਾਹੀਂ ਕਹਿ ਚੁੱਕੇ ਹਨ। ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰਾਂ ਮੋਦੀ ਵਿਰੁੱਧ ਇਕੱਠੀਆਂ ਹੋ ਕੇ ਦੇਸ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੀਆਂ ਹਨ। ਭਾਜਪਾ ਦੀ ਭਾਸ਼ਾ ਤੋਂ ਇੰਝ ਜਾਪਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਮੋਦੀ ਹੀ ਭਾਰਤ ਦੇ ਠੇਕੇਦਾਰ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਮੋਦੀ ਜਿਹੜੀ ਵੀ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਸਮੇਂ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਏਗਾ, ਉਹ ਵਧੀਆ ਸਰਕਾਰ ਹੋਵੇਗੀ ਤੇ ਵਿਰੋਧੀ ਧਿਰਾਂ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਦੀ ਸਮਝ ਨਹੀਂ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਭਾਜਪਾ ਹਿਟਲਰ ਦੇ ਰਾਹਾਂ 'ਤੇ ਚਲ ਰਹੀ ਹੈ। ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਯਾਦ ਰੱਖਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਿਟਲਰ ਦੇ ਸਮੇਂ ਵਾਲੇ ਦੇਸ ਵਿਚ ਨਹੀਂ ਵਿਚਰ ਰਹੀ। ਭਾਰਤ ਦਾ ਸੰਵਿਧਾਨ ਤੇ ਵਿਧਾਨ ਲੋਕਤੰਤਰੀ ਹੈ। ਇਹੀ ਉਸ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਕ ਵਿਵਸਥਾ ਹੈ। ਕਿਸੇ ਵੀ ਦੂਸਰੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਅਜਿਹਾ ਕਹਿ ਕੇ ਰੱਦ ਕਰਨਾ ਕਿ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰ ਦੇਣਗੀਆਂ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਏਜੰਡਾ ਹੈ।

The topic this week is prompted by a recent letter from Bibi Balvinder Kaur Saund, Chair, Sikh Women's Alliance, copied to some Sikh activists including this columnist. She expressed concern about the total absence of women kirtanee jathas at a major UK Sikh event. To quote: No ladies Jathas or even children’s Jatha photos. The flyer does not make us women feel included that as Sikh Women, we have a part to play in such religious events.

ਕੈਪਟਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਜ਼ਾਰਤ ਨੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨਾਲ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਕਾਰਨ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਰੋਹ ਕਾਰਨ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਧੰਦੇ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਅਪਰਾਧ ਮੰਨਦਿਆਂ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਾਸਤੇ ਸੌਦਾਗਰਾਂ ਅਤੇ ਸਮਗਲਰਾਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਜ਼ਾਰਤ ਨੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਬੇਰੋਕ-ਟੋਕ ਸਮਗਲਿੰਗ ਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਚੈੱਕ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਵਧੀਕ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ (ਗ੍ਰਹਿ) ਐਨ ਐਸ ਕਲਸੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਾਰਜ ਗਰੁੱਪ ਕਾਇਮ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਨਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਚੁੱਕੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਦਮਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗਰੁੱਪ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਰਕਾਰੀ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲੈ ਕੇ ਸਥਿਤੀ ਮੁਤਾਬਕ ਰਣਨੀਤੀ ਅਖ਼ਤਿਆਰ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਵਧੀਕ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ (ਸਿਹਤ) ਸਤੀਸ਼ ਚੰਦਰਾ, ਡੀਜੀਪੀ (ਅਮਨ ਤੇ ਕਾਨੂੰਨ) ਈਸ਼ਵਰ ਸਿੰਘ, ਡੀਜੀਪੀ (ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ) ਦਿਨਕਰ ਗੁਪਤਾ ਅਤੇ ਏਡੀਜੀਪੀ (ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ) ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

ਕੈਪਟਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਜ਼ਾਰਤ ਨੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨਾਲ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਕਾਰਨ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਰੋਹ ਕਾਰਨ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਧੰਦੇ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਅਪਰਾਧ ਮੰਨਦਿਆਂ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਾਸਤੇ ਸੌਦਾਗਰਾਂ ਅਤੇ ਸਮਗਲਰਾਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਜ਼ਾਰਤ ਨੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਬੇਰੋਕ-ਟੋਕ ਸਮਗਲਿੰਗ ਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਚੈੱਕ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਵਧੀਕ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ (ਗ੍ਰਹਿ) ਐਨ ਐਸ ਕਲਸੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਾਰਜ ਗਰੁੱਪ ਕਾਇਮ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਨਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਚੁੱਕੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਦਮਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗਰੁੱਪ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਰਕਾਰੀ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲੈ ਕੇ ਸਥਿਤੀ ਮੁਤਾਬਕ ਰਣਨੀਤੀ ਅਖ਼ਤਿਆਰ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਵਧੀਕ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ (ਸਿਹਤ) ਸਤੀਸ਼ ਚੰਦਰਾ, ਡੀਜੀਪੀ (ਅਮਨ ਤੇ ਕਾਨੂੰਨ) ਈਸ਼ਵਰ ਸਿੰਘ, ਡੀਜੀਪੀ (ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ) ਦਿਨਕਰ ਗੁਪਤਾ ਅਤੇ ਏਡੀਜੀਪੀ (ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ) ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

ਕੈਪਟਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਜ਼ਾਰਤ ਨੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨਾਲ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਕਾਰਨ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਰੋਹ ਕਾਰਨ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਧੰਦੇ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਅਪਰਾਧ ਮੰਨਦਿਆਂ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਾਸਤੇ ਸੌਦਾਗਰਾਂ ਅਤੇ ਸਮਗਲਰਾਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਜ਼ਾਰਤ ਨੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਬੇਰੋਕ-ਟੋਕ ਸਮਗਲਿੰਗ ਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਚੈੱਕ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਵਧੀਕ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ (ਗ੍ਰਹਿ) ਐਨ ਐਸ ਕਲਸੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਾਰਜ ਗਰੁੱਪ ਕਾਇਮ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਨਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਚੁੱਕੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਦਮਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗਰੁੱਪ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਰਕਾਰੀ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲੈ ਕੇ ਸਥਿਤੀ ਮੁਤਾਬਕ ਰਣਨੀਤੀ ਅਖ਼ਤਿਆਰ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਵਧੀਕ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ (ਸਿਹਤ) ਸਤੀਸ਼ ਚੰਦਰਾ, ਡੀਜੀਪੀ (ਅਮਨ ਤੇ ਕਾਨੂੰਨ) ਈਸ਼ਵਰ ਸਿੰਘ, ਡੀਜੀਪੀ (ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ) ਦਿਨਕਰ ਗੁਪਤਾ ਅਤੇ ਏਡੀਜੀਪੀ (ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ) ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

ਕੈਪਟਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਜ਼ਾਰਤ ਨੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨਾਲ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਕਾਰਨ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਰੋਹ ਕਾਰਨ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਧੰਦੇ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਅਪਰਾਧ ਮੰਨਦਿਆਂ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਾਸਤੇ ਸੌਦਾਗਰਾਂ ਅਤੇ ਸਮਗਲਰਾਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਜ਼ਾਰਤ ਨੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਬੇਰੋਕ-ਟੋਕ ਸਮਗਲਿੰਗ ਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਚੈੱਕ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਵਧੀਕ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ (ਗ੍ਰਹਿ) ਐਨ ਐਸ ਕਲਸੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਾਰਜ ਗਰੁੱਪ ਕਾਇਮ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਨਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਚੁੱਕੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਦਮਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗਰੁੱਪ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਰਕਾਰੀ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲੈ ਕੇ ਸਥਿਤੀ ਮੁਤਾਬਕ ਰਣਨੀਤੀ ਅਖ਼ਤਿਆਰ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਵਧੀਕ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ (ਸਿਹਤ) ਸਤੀਸ਼ ਚੰਦਰਾ, ਡੀਜੀਪੀ (ਅਮਨ ਤੇ ਕਾਨੂੰਨ) ਈਸ਼ਵਰ ਸਿੰਘ, ਡੀਜੀਪੀ (ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ) ਦਿਨਕਰ ਗੁਪਤਾ ਅਤੇ ਏਡੀਜੀਪੀ (ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ) ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

ਕੈਪਟਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਵਜ਼ਾਰਤ ਨੇ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਨਾਲ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦੀਆਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਮੌਤਾਂ ਕਾਰਨ ਸੂਬੇ ਵਿੱਚ ਪੈਦਾ ਹੋਏ ਰੋਹ ਕਾਰਨ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੇ ਧੰਦੇ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਅਪਰਾਧ ਮੰਨਦਿਆਂ ਇਸ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਵਾਸਤੇ ਸੌਦਾਗਰਾਂ ਅਤੇ ਸਮਗਲਰਾਂ ਨੂੰ ਮੌਤ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਦੇਣ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਸਰਕਾਰ ਨੂੰ ਸਿਫਾਰਿਸ਼ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਵਜ਼ਾਰਤ ਨੇ ਨਸ਼ੀਲੇ ਪਦਾਰਥਾਂ ਦੀ ਬੇਰੋਕ-ਟੋਕ ਸਮਗਲਿੰਗ ਨੂੰ ਹਰ ਰੋਜ਼ ਚੈੱਕ ਕਰਨ ਵਾਸਤੇ ਵਧੀਕ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ (ਗ੍ਰਹਿ) ਐਨ ਐਸ ਕਲਸੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਕਾਰਜ ਗਰੁੱਪ ਕਾਇਮ ਕਰਨ ਦਾ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕੀਤਾ ਹੈ ਜੋ ਨਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਕਾਬੂ ਪਾਉਣ ਲਈ ਚੁੱਕੇ ਜਾਣ ਵਾਲੇ ਕਦਮਾਂ ਦੀ ਸਮੀਖਿਆ ਅਤੇ ਨਿਗਰਾਨੀ ਕਰੇਗਾ। ਇਹ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਗਰੁੱਪ ਨਸ਼ਿਆਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਰਕਾਰੀ ਰਣਨੀਤੀ ਦਾ ਜਾਇਜ਼ਾ ਲੈ ਕੇ ਸਥਿਤੀ ਮੁਤਾਬਕ ਰਣਨੀਤੀ ਅਖ਼ਤਿਆਰ ਕਰੇਗਾ। ਇਸ ਗਰੁੱਪ ਵਿੱਚ ਵਧੀਕ ਮੁੱਖ ਸਕੱਤਰ (ਸਿਹਤ) ਸਤੀਸ਼ ਚੰਦਰਾ, ਡੀਜੀਪੀ (ਅਮਨ ਤੇ ਕਾਨੂੰਨ) ਈਸ਼ਵਰ ਸਿੰਘ, ਡੀਜੀਪੀ (ਇੰਟੈਲੀਜੈਂਸ) ਦਿਨਕਰ ਗੁਪਤਾ ਅਤੇ ਏਡੀਜੀਪੀ (ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਟਾਸਕ ਫੋਰਸ) ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਸਿੱਧੂ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ।

Is it possible to predict the extinction of a religio-political vibrant community like the Sikhs? Repeated predictions about the demise of the Sikhs go back over the centuries to the decades of the ghalugharas (genocides) in the 18th Century. In 1953, late S. Khushwant Singh predicted: By the end of the century, the Sikhs themselves will have passed into oblivion. (Preface to The Sikhs). He was wrong. The fact is that, despite the setbacks in Indian Punjab, globally, the Sikhs are a prosperous and flourishing community – even in the non-Punjab part of India.

Is it possible to predict the extinction of a religio-political vibrant community like the Sikhs? Repeated predictions about the demise of the Sikhs go back over the centuries to the decades of the ghalugharas (genocides) in the 18th Century. In 1953, late S. Khushwant Singh predicted: By the end of the century, the Sikhs themselves will have passed into oblivion. (Preface to The Sikhs). He was wrong. The fact is that, despite the setbacks in Indian Punjab, globally, the Sikhs are a prosperous and flourishing community – even in the non-Punjab part of India.

ਹੁਣੇ ਜਿਹੇ ਸਿੰਘ ਸਾਹਿਬ ਭਾਈ ਜਗਤਾਰ ਸਿੰਘ ਹਵਾਰਾ ਦਾ ਬਿਆਨ ਜਾਰੀ ਹੋਇਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਨੂੰ ਅਪੀਲ ਕੀਤੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਨਸ਼ਾ ਸਮੱਗਲਰਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨ ਦੇ ਲਈ ਤਿਆਰ ਰਹਿਣ ਤੇ ਇਕੱਠੇ ਹੋਣ। ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਤੱਕ ਉਹ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਨਸ਼ਿਆਂ ਤੋਂ ਅਜ਼ਾਦ ਨਹੀਂ ਕਰਵਾ ਲੈਂਦੇ, ਓਨਾ ਚਿਰ ਤੱਕ ਉਹ ਚੁੱਪ ਕਰਕੇ ਨਾ ਬੈਠਣ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਸੀ ਕਿ ਸੁਨਹਿਰੀ ਘੋੜੇ 'ਤੇ ਰਾਜਕੁਮਾਰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸਾਰ ਲੈਣ ਨਹੀਂ ਆਵੇਗਾ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਹੋਣੀ ਦੇ ਖੁਦ ਮਾਲਕ ਬਣਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਅਸਲ ਵਿਚ ਗੁਰਬਾਣੀ ਦਾ ਵੀ ਇਹੀ ਸੰਦੇਸ਼ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਜੀਵਨ ਮੁਕਤ ਹੋਣਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹੋ ਤਾਂ ਤੁਹਾਨੂੰ ਆਪਣੀ ਸੋਝੀ ਬਲਵਾਨ ਕਰਨੀ ਪਵੇਗਾ ਤੇ ਸੰਗਤ ਤੇ ਸੰਗ ਸੱਚ 'ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਦੇਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਸਾਨੂੰ ਸੰਸਾਰ ਵਿਚ ਵਸਦੇ ਸਮੂਹ ਪੰਜਾਬੀ ਭਾਈਚਾਰੇ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਬਚਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਕਮਰਕੱਸੇ ਕਰਨੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ

Brexit stands for Britain Exit, which means withdrawal of Britain from the European Union (EU). It affects us all in the UK. It is the current hot topic because the negotiations are going through a most sensitive phase. This column takes a break from Sikh issues this week and takes a look at what is going on.

ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ 'ਚ ਤਕਰੀਬਨ ਸਾਢੇ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਤੱਕ ਆਪਸੀ ਟਕਰਾਰ ਨਾਲ ਸਰਕਾਰ ਚਲਾਉਣ ਦੇ ਬਾਅਦ ਭਾਜਪਾ ਤੇ ਪੀਡੀਪੀ ਦਾ ਸਿਧਾਂਤਹੀਣ ਗੱਠਜੋੜ ਆਖਰ ਟੁੱਟ ਗਿਆ। ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿੱਚ ਭਾਜਪਾ ਵੱਲੋਂ ਹਮਾਇਤ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤਿੰਨ ਸਾਲ ਪੁਰਾਣੀ ਪੀਡੀਪੀ-ਭਾਜਪਾ ਸਰਕਾਰ ਡਿੱਗ ਪਈ। ਰਾਤੀਂ ਸ੍ਰੀਨਗਰ ਵਿੱਚ ਰਾਜ ਭਵਨ ਦੇ ਬੁਲਾਰੇ ਨੇ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਰਾਜਪਾਲ ਐਨ ਐਨ ਵੋਹਰਾ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰਪਤੀ ਰਾਮ ਨਾਥ ਕੋਵਿੰਦ ਜੋ ਇਸ ਵੇਲੇ ਵਿਦੇਸ਼ ਦੌਰੇ 'ਤੇ ਹਨ, ਨੂੰ ਰਿਪੋਰਟ ਭੇਜ ਕੇ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਕੇਂਦਰੀ ਰਾਜ ਲਾਗੂ ਕਰਨ ਦੀ ਸਿਫਾਰਸ਼ ਕੀਤੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਦੀ ਇਕ ਕਾਪੀ ਕੇਂਦਰੀ ਗ੍ਰਹਿ ਮੰਤਰਾਲੇ ਨੂੰ ਵੀ ਭੇਜੀ ਗਈ ਹੈ। ਪਾਰਟੀ ਹਾਈ ਕਮਾਂਡ ਵੱਲੋਂ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਸਰਕਾਰ ਵਿੱਚ ਆਪਣੇ ਮੰਤਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹੰਗਾਮੀ ਸਲਾਹ ਮਸ਼ਵਰੇ ਲਈ ਤਲਬ ਕਰਨ ਤੋਂ ਥੋੜ੍ਹੀ ਦੇਰ ਬਾਅਦ ਹੀ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਜਨਰਲ ਸਕੱਤਰ ਰਾਮ ਮਾਧਵ ਨੇ ਪ੍ਰੈਸ ਕਾਨਫਰੰਸ ਸੱਦ ਕੇ ਹਮਾਇਤ ਵਾਪਸ ਲੈਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ …….

In 1898, Bhai Kahn Singh Nabha, completed his historic book, Hum Hindu Nahi, one publisher wrote that it was an outcome of polemics prevailing in the religiously polarised and strife-torn society of the late nineteenth century. In a different context, Sikhi is facing similar challenges today.

ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਹਾਈ ਕੋਰਟ ਦੀ ਇਕ ਜੱਜਮੈਂਟ ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਦੇ ਮੂਲ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਆਈ ਕਿ ਹੁਣ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਕੋਈ ਵੀ ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ 'ਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੀ ਗੱਲ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕੇਗਾ। ਹਾਈਕੋਰਟ ਨੇ ਆਪਣੇ ਫੈਸਲੇ ਵਿਚ ਸਪੱਸ਼ਟ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਹਾ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਪੱਖੀ ਸਮੱਗਰੀ ਪਾਉਣਾ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਗਰਮਦਲੀਆਂ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਵਾਲੇ ਸੁਨੇਹੇ ਪਾਉਣਾ, ਕਿਸੇ ਧਰਮ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਿੱਥ ਕੇ ਭੜਕਾਊ ਪੋਸਟਾਂ ਪਾਉਣਾ ਦੇਸ਼ ਵਿਰੁੱਧ ਜੰਗ ਵਿੱਢਣ ਜਾਂ ਅਜਿਹਾ ਕੀਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੋਣ ਦੀ ਤਿਆਰੀ ਕੀਤੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੋਣ ਦੇ ਤੁਲ ਹੈ। ਇਹ ਮਾਮਲਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸ਼ਹੀਦ ਭਗਤ ਸਿੰਘ ਨਗਰ ਤਹਿਤ ਪੈਂਦੇ ਥਾਣਾ ਰਾਹੋ ਤਹਿਤ ਦਰਜ ਇਕ ਐਫ ਆਈ ਆਰ ਉੱਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਇਸ ਕੇਸ ਵਿਚ ਸਥਾਨਕ ਪੁਲੀਸ ਵਲੋਂ ਉਥੋਂ ਨੇੜਲੇ ਪਿੰਡ ਪੱਲੀਆਂ ਖੁਰਦ ਦੇ ਅਰਵਿੰਦਰ ਸਿੰਘ ਪੁੱਤਰ ਗੁਰਨਾਮ ਸਿੰਘ ਨਾਮੀ ਇਕ ਸਿੱਖ ਨੌਜਵਾਨ ਨੂੰ ਉਸ ਵਲੋਂ ਸ਼ੋਸ਼ਲ ਮੀਡੀਆ ਉੱਤੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਪੱਖੀ ਭੜਕਾਊ ਸਮੱਗਰੀ ਪਾਉਣ ਕਾਰਨ ਤੇ ਹੋਲੇ ਮਹੱਲੇ ਮੌਕੇ ਖਾਲਸੇ ਦੀ ਜਨਮ ਭੂਮੀ ਅਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਵਿਖੇ ਖਾਲਿਸਤਾਨ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸਮੱਗਰੀ ਪ੍ਰਚਾਰਨ ਖਾਸਕਰ ਪੈਂਫਲਿਟ ਆਦਿ ਵੰਡ ਜਿਹੇ ਦੋਸ਼ਾਂ ਤਹਿਤ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰ ਹੋਇਆ ਹੈ।

In fact, it can be said that the principle of nationwide solutions to Sikh issues was accepted that day. Today, we face many internal divisions. The setting up of a nationwide Gurdwaras Council has been announced, hopefully, as a progressive next step from regional councils. As I was thinking of such community issues, I attended a classical Kirtan function at the Sikh Missionary Society UK on Saturday 2 June. It was the climax of a 3 days Kirtan training camp. A mixed-age group sang Shabads to the accompaniment of taanti saaj (string instruments). The heavenly Kirtan reminded me of the spiritual experience which guided us at the Shepherds Bush Gurdwara meeting all those years ago. When we become disconnected from our Source of Strength and unity, the Word of the Guru, we are filled with hao-mai (egocentricity) and we become bitter and divided.

ਮੇਘਾਲਿਆ ਦੀ ਰਾਜਧਾਨੀ ਸ਼ਿਲਾਂਗ ਪੰਜ ਦਿਨ ਤੋਂ ਕਰਫਿਊ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿਚ ਹੈ। ਹਿੰਸਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਜਾਰੀ ਹਨ, ਹਾਲਾਤ ਨਾਲ ਨਿਪਟਨ ਦੇ ਲਈ ਫ਼ੌਜ ਤੇ ਅਰਧ ਸੈਨਿਕਾਂ ਨੂੰ ਬੁਲਾਉਣਾ ਪਿਆ ਹੈ। ਸਿੱਖਾਂ 'ਤੇ ਹੋਈ ਹਿੰਸਾ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਬੀਤੇ ਸੋਮਵਾਰ ਨੂੰ ਸ਼ਹਿਰ ਦੇ 14 ਖੇਤਰਾਂ ਵਿੱਚ ਕਰਫਿਊ ਲਗਾ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਹਿੰਸਾ ਦੀਆਂ ਵਾਰਦਾਤਾਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਫੌਜ ਨੇ ਫਲੈਗ ਮਾਰਚ ਵੀ ਕੀਤੇ ਹਨ। ਇਸ ਦੌਰਾਨ ਕਈ ਦੰਗਾਈਆਂ ਦੀ ਗ੍ਰਿਫਤਾਰੀ ਵੀ ਹੋਈ ਹੈ। ਕਾਨੂੰਨੀ ਸਥਿਤੀ ਨੂੰ ਕਾਬੂ ਹੇਠ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕੇਂਦਰ ਨੇ ਪੈਰਾਮਿਲੀਟ੍ਰੀ ਫੌਜ ਦੀ ਇੱਕ ਕੰਪਨੀ ਭੇਜੀ ਹੈ। ਇਲਾਕੇ ਵਿੱਚ ਜਾਰੀ ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਨੂੰ ਦੇਖਦੇ ਹੋਏ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੇ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਸੇਵਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬੰਦ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ਹੈ।

* Political miscalculation of mind-boggling proportion. * Sikh diaspora prosperity & political success. * What next ? Sikh writers and reporters who manage to get their items published in the mainstream media (even with anglicised or English names) do have professional level skills. They speak the language of the establishment which requires a certain flow and balance to show impartiality. Paradoxically, it is that need for high level written skill and often contrived balance of mainstream journalism, which creates a slot for amateur community journalists who then become the real voice of the grassroots. Often, they are not heard by the establishment but they do provide internal communication and have good or bad influence within the community.

ਜੂਨ '84 ਦੇ ਫੌਜੀ ਹਮਲੇ ਸਮੇਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਕੇਂਦਰੀ ਸਰਕਾਰ ਕਾਂਗਰਸ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਹੱਥਾਂ ਵਿਚ ਸੀ ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਇਹ ਪਾਰਟੀ ਇਸ ਸਾਕੇ ਲਈ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਇਸ ਸਾਕੇ ਦਾ ਮੰਤਵ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਨੂੰ ਬਰਬਾਦ ਕਰਨਾ ਤੇ ਬਹੁਗਿਣਤੀ ਵੋਟਾਂ ਹਾਸਲ ਕਰਕੇ ਭਾਰਤ ਦੇ ਤਖ਼ਤ ਉੱਪਰ ਸਦੀਵੀਂ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਨਾ ਸੀ। ਕਦੇ ਵੀ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟ ਤੇ ਕੂੜ ਨੀਤੀਆਂ ਨਾਲ ਤਖ਼ਤ ਕਾਇਮ ਨਹੀਂ ਰਹਿੰਦੇ। ਜੋ ਕਾਂਗਰਸ ਇੰਦਰਾ ਸਮੇਂ ਮੋਦੀ ਸਰਕਾਰ ਵਾਂਗ ਬਲਸ਼ਾਲੀ ਸੀ ਉਹ ਅੱਜ ਆਪਣੀ ਹੋਂਦ ਦੇ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ। ਰਾਜ ਤੇ ਹੋਂਦ ਮੋਦੀਵਾਦ ਦੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰਹਿਣੀ। ਝੰਡੇ ਸਿਰਫ ਸੱਚ ਦੇ ਝੂਲਦੇ ਹਨ, ਜੋ ਰਾਜਾ, ਤਖ਼ਤ, ਸੱਚ 'ਤੇ ਪਹਿਰਾ ਨਹੀਂ ਦਿੰਦੇ, ਲੋਕਾਂ ਨਾਲ ਇਨਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਕਰਦੇ, ਉਹ ਇਤਿਹਾਸ ਵਿਚ ਮਿਟ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਬਾਬਰ ਵੀ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਔਰੰਗਜ਼ੇਬ ਵੀ ਚਲਾ ਗਿਆ, ਅਬਦਾਲੀ ਵੀ ਨਹੀਂ ਰਿਹਾ ਤੇ ਰਹਿਣਾ ਅਜੋਕੀਆਂ ਕੂੜ ਤਾਕਤਾਂ ਨੇ ਵੀ ਨਹੀਂ, ਜੋ ਮਨੁੱਖਤਾ ਦੇ ਖ਼ੂਨ ਦੀ ਹੋਲੀ ਖੇਡਣ ਦੀਆਂ ਚਾਹਵਾਨ ਹਨ ਤੇ ਬੇਇਨਸਾਫ਼ੀ ਕਰਨਾ, ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕੁਚਲਣਾ ਤੇ ਖ਼ੂਨੀ ਦੰਗੇ ਕਰਾਉਣਾ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਆਧਾਰ ਹੈ। ਜਿਥੋਂ ਤੱਕ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਸੁਆਲ ਹੈ, ਉਹ ਭਾਜਪਾ ਦਾ ਨਾਲ ਖੜਾ ਹੋਣ ਕਰਕੇ ਪੰਥ ਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰਨ ਤੋਂ ਅਸਮਰੱਥ ਹੈ। ਇਸੇ ਕਰਕੇ ਉਹ ਆਪਣਾ ਆਧਾਰ ਗੁਆ ਰਿਹਾ ਹੈ।

There is no ordained priesthood in the Sikh religious tradition nor are there any formal qualifications for a person to perform religious duties. Parcharaks and kathakars are Sikh exegetists who have similar roles. A kathakar interprets a text, usually from the Sikh holy Scripture, Sri Guru Granth Sahib, while a parcharak speaks to some religious topic. Both use relevant quotations from Sri Guru Granth Sahib and other scriptures and anecdotes from Sikh tradition. The third category are the Kirtanias who sing the holy hymns. They too sometimes start a katha (exegesis) in-between singing. The same person may be skilled in the three roles and, also be a reader (patthi) of Sri Guru Granth Sahib.

ਕਾਮੇਡੀ ਪੰਜਾਬੀ ਫ਼ਿਲਮ 'ਕੈਰੀ ਆਨ ਜੱਟਾ-2' ਲੈ ਕੇ ਦਰਸ਼ਕਾਂ ਦੀ ਕਚਹਿਰੀ ਵਿਚ ਛੇ ਸਾਲਾਂ ਬਾਅਦ ਹਾਜ਼ਰ ਹੋਏ ਪ੍ਰਸਿਧ ਗਾਇਕ ਤੇ ਅਦਾਕਾਰ ਗਿੱਪੀ ਗਰੇਵਾਲ ਅਤੇ ਅਦਾਕਾਰਾ ਸੋਨਮ ਬਾਜਵਾ ਦੀ ਜੋੜੀ ਨੇ ਅੱਜ ਫ਼ਿਲਮ ਦੀ ਪ੍ਰਮੋਸ਼ਨ ਲਈ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ 'ਚ ਦਸਤਕ ਦਿਤੀ। ਇਸ ਫ਼ਿਲਮ ਨੂੰ ਉਘੇ ਕਲਾਕਾਰ ਕੰਗ ਨੇ ਡਾਇਰੈਕਟ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਸਿਆ ਕਿ ਇਹ ਫ਼ਿਲਮ 1 ਜੂਨ ਨੂੰ ਸਿਨੇਮਾ ਘਰਾਂ ਦਾ ਸ਼ਿਗਾਰ ਬਣਨ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ।

ਦਰਿਆ ਬਿਆਸ ਇਸ ਵਕਤ ਮਲੀਨਤਾ ਕਾਰਨ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ ਕੀੜੀ ਅਫ਼ਗਾਨਾ ਖੰਡ ਮਿੱਲ ਵਿੱਚੋਂ ਬਿਆਸ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚ ਰਸਾਇਣਾਂ ਦੇ ਵਹਾਅ ਨੇ ਸਿਰਫ਼ ਮਾਝੇ ਵਿੱਚ ਹੀ ਕਹਿਰ ਨਹੀਂ ਢਾਹਿਆ, ਮਾਲਵੇ ਅਤੇ ਰਾਜਸਥਾਨ ਉੱਤੇ ਵੀ ਤਬਾਹੀ ਮਚਾਈ ਹੈ। ਰਸਾਇਣਾਂ ਵਾਲੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਵਹਾਅ ਜਿਵੇਂ ਹੀ ਹਰੀ ਕੇ ਪੁੱਜਾ, ਇਸ ਨੇ ਪੂਰੀ ਝੀਲ ਦੇ ਪਾਣੀ ਨੂੰ ਗੰਧਲਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਤੇ ਦਰਿਆ ਦੀਆਂ ਮੱਛੀਆਂ ਮਰ ਗਈਆਂ ਤੇ ਇਹ ਖਾਣ ਵਾਲੀਆਂ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਇਸ ਲਈ ਅੱਗੋਂ ਇਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਵਿਕਰੀ ਦਾ ਰਾਹ ਰੋਕਣ ਲਈ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੱਸ ਤੁਰਿਆ। ਹੁਣ ਇਹ ਜ਼ਹਿਰੀਲਾ ਪਾਣੀ ਹਰੀਕੇ ਪੱਤਣ ਤੋਂ ਹੁੰਦਾ ਹੋਇਆ ਮਾਲਵੇ ਦੇ ਕੁਝ ਜ਼ਿਲ੍ਹਿਆਂ ਅਤੇ ਫਿਰ ਰਾਜਸਥਾਨ ਦੇ ਇੱਕ ਕਾਫ਼ੀ ਵੱਡੇ ਹਿੱਸੇ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਸੰਕਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਿਆ ਪਿਆ ਹੈ। ਰਾਜਸਥਾਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਸ ਦਰਿਆ ਵਿੱਚੋਂ ਨਿਕਲੀਆਂ ਨਹਿਰਾਂ ਤੋਂ ਸਪਲਾਈ ਹੁੰਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਦੀ ਮਨਾਹੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਜਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦਰਿਆ ਨੂੰ ਮਲੀਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ, ਉਸ ਤੋਂ ਸਾਬਤ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜਿਵੇਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਸਰਕਾਰ ਦੇ ਨਾਮ ਦੀ ਚੀਜ਼ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ……..

The dastar (Sikh turban) incident at Sri Guru Singh Sabha Southall has added urgency to the setting up of a national level committee or board to settle ideological disputes. In accordance with Sikh tradition, one way forward is the selection of Panj Piaray from gurdwara representatives only. Those selected should have proven ability to interpret Sikh tradition and ideology (sidhaant) and to be able to assess 21st century issues and needs. They should be able to seek and assess expert advice as required. UK Sikhs have the opportunity to lead such a diaspora initiative.

The dastar (Sikh turban) incident at Sri Guru Singh Sabha Southall has added urgency to the setting up of a national level committee or board to settle ideological disputes. In accordance with Sikh tradition, one way forward is the selection of Panj Piaray from gurdwara representatives only. Those selected should have proven ability to interpret Sikh tradition and ideology (sidhaant) and to be able to assess 21st century issues and needs. They should be able to seek and assess expert advice as required. UK Sikhs have the opportunity to lead such a diaspora initiative.