ਆਪਣੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਦੇ ਰਾਜ ਦੌਰਾਨ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਸਰਕਾਰ ਅਧੀਨ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਦੇਸ ਦੀ ਹਰ ਸੰਵਿਧਾਨਕ ਸੰਸਥਾ, ਮੀਡੀਆ ਨੂੰ ਭਗਵੇਂ ਰੰਗ ਵਿੱਚ ਰੰਗਿਆ। ਕੇਂਦਰ ਵਿਚ ਨਵੀਂ ਸਰਕਾਰ ਬਣਾਉਣ ਲਈ ਚੋਣਾਂ ਦੀਆਂ ਸਰਗਰਮੀਆਂ ਤੇਜ਼ ਹਨ। ਲੋੜ ਤਾਂ ਇਹ ਸੀ ਕਿ ਰਾਜ ਭਾਗ ਵਾਲੀ ਪਾਰਟੀ ਦੀ ਪਿਛਲੇ 5 ਸਾਲਾਂ ਦੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਦੀ ਪੁਣਛਾਣ ਹੁੰਦੀ ਜਾਂ ਹਰ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਖਾਸੇ ਨੂੰ ਸਮਝ ਕੇ ਭਵਿੱਖ ਦੀਆਂ ਨੀਤੀਆਂ ਉੱਤੇ ਚਰਚਾ ਹੁੰਦੀ। ਦੇਸ਼ ਦਾ ਅੰਨਦਾਤਾ ਕਿਸਾਨ ਅਤੇ ਖੇਤ ਮਜ਼ਦੂਰ ਖੁਦਕੁਸ਼ੀਆਂ ਦੇ ਰਾਹ ਪਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ ਨੇ ਨਵੀਂ ਪੀੜ੍ਹੀ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਏਨਾ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਦੇਸ਼ ਵਿਚੋਂ ਹਿਜਰਤ ਕਰ ਰਹੇ ਹਨ ਜਾਂ ਉਹ ਨਸ਼ਈ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ।

Some years ago, I wrote about the Glen Osmond Gurdwara, Adelaide, South Australia (see link at footnote*). In addition to Sikhs, other communities including Hindus and Muslims and politicians come to this iconic Gurdwara located at the entrance to the city on the highway from Melbourne. Earlier this year, Russell Wortley, Member Legislative Council (ex-President of the Legislative Council) and his wife Dana Wortley MP, were there. This was the second time I met the couple at the Gurdwara in recent years during a family visit.

ਇਸ ਸਮੇਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦਾ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਪੰਜਾਬੀ ਨਿਰਾਸ਼ ਹਨ, ਕਿਉਂਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸਮੁੱਚੀਆਂ ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਲੀਡਰ ਸਿਰਫ਼ ਇਕ ਦੂਸਰੇ ਨੂੰ ਗਾਲ੍ਹਾਂ ਕੱਢਣ ਤੇ ਆਲੋਚਨਾ ਕਰਨ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਹਨ, ਪਰ ਕਿਸੇ ਕੋਲ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਿੱਤ ਦਾ ਏਜੰਡਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਗੁਰੂ ਗਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਦੇ ਅਸਲ ਦੋਸ਼ੀ ਨਹੀਂ ਲੱਭ ਸਕੇ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਸਿਆਸਤ ਖੇਡੀ ਜਾ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੋ ਪੰਥਕ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਵਾਲੇ ਮੋਰਚੇ ਵੀ ਲਗਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਹ ਵੀ ਸੁਹਿਰਦ ਨਹੀਂ ਹਨ। ਇਸ ਕਾਰਨ ਸੰਗਤਾਂ ਵਿਚ ਆਪਣੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਬਾਰੇ ਵੀ ਨਿਰਾਸ਼ਾ ਫੈਲੀ ਹੋਈ ਹੈ।

Sikh corporate (ਪੰਥਿਕ) life is part of Sikhi living. Few would argue against the need for a national assembly of Gurdwaras and Sikh organisations to agree common Panthic objectives when approaching the government regarding Sikh issues and concerns. Only through a national assembly can the participating organisations be empowered to lead in own areas of activism with collective community support behind them: fields such as charity, Sikh heritage, Sikhi education, social, economic and political.

ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਧਾਰਮਿਕ ਤੇ ਰਾਸ਼ਟਰਵਾਦੀ ਮੁੱਦਿਆਂ 'ਤੇ ਲੜੀਆਂ ਜਾ ਰਹੀਆਂ ਹਨ। ਬਾਦਲ ਦਲ ਨੇ ਭਾਜਪਾ ਵਾਲਾ ਏਜੰਡਾ ਅਪਨਾ ਲਿਆ ਹੈ। ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਏਜੰਡਾ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਤੱਕ ਸੀਮਤ ਹੈ। ਇਹ ਵੱਖਰੀ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਆਪਣਾ ਚੋਣ ਮੈਨੀਫੈਸਟੋ ਕੀ ਜਾਰੀ ਕਰਦੇ ਹਨ? ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਵੱਡਾ ਏਜੰਡਾ ਬੇਰੁਜ਼ਗਾਰੀ, ਨਸ਼ੇ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਵਾਸ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ 2014 ਦੀਆਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਦੌਰਾਨ ਸੂਬੇ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਸਿਆਸੀ ਭੂਚਾਲ ਲਿਆਉਣ ਵਾਲਾ ਨਸ਼ਿਆਂ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਅੱਜ ਵੀ ਵੱਡੇ ਮੁੱਦਿਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਸਿਆਸੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਇਸ ਨੂੰ ਹਾਟ ਮੁੱਦਾ ਨਹੀਂ ਬਣਾ ਰਹੀਆਂ, ਪਰ ਅੱਜ ਵੀ ਨਸ਼ਿਆਂ ਕਾਰਨ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਮੌਤਾਂ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।

In year 2000, I wrote an autobiography of late Bhai Rama Singh ji in English with the title: In Search of the True Guru. This was based on an earlier book in Panjabi with the title: Roop Gobind Ka, Raj Khalsay Ka, Sikka Sonay Ka Edited by Sardar Harjinder Singh Mander of Panjab Times as recited by Bhai Sahib. Mine was an interpretation rather than a direct translation and, for that reason, I spent long hours with Bhai Sahib who was staying in the area. I was trying to understand his vision, especially that of Raj Khalsay ka.

ਭਾਰਤ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਸੇਵਾ ਨਹੀਂ, ਕਾਰੋਬਾਰ ਨਾਲ ਜੁੜ ਗਈ ਹੈ। ਇਸ ਵਿਚ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਦਰਦ ਨਹੀਂ, ਸਿਆਸੀ ਤੇ ਸਾਮਾਜਿਕ ਸਟੇਟਸ ਹਾਸਲ ਕਰਨਾ ਬਣ ਗਿਆ ਹੈ। ਇਹੀ ਭਾਰਤ ਦੀ ਨੇਤਾਗਿਰੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਨੂੰ ਜਮਹੂਰੀਅਤ ਦਾ ਮਾਣ ਦਿੱਤਾ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਦਲ ਬਦਲੂ ਨੇਤਾ ਭਾਰਤੀ ਸਿਆਸਤ ਦੀ ਦੇਣ ਹਨ। ਇਹ ਸਿਆਸਤ ਬਰਸਾਤੀ ਡੱਡੂਆਂ ਵਰਗੀ ਜਾਪਦੀ ਹੈ। ਸ਼ਤਰੂਘਣ ਸਿਨਹਾ ਨੇ ਪਿਛਲੇ ਦਿਨੀਂ ਭਾਜਪਾ ਛੱਡ ਕੇ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਏ ਸਨ। ਉਹ ਫਿਰ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਕਾਂਗਰਸ ਵਲੋਂ ਉਮੀਦਵਾਰ ਹਨ। ਪਾਰਟੀ ਬਦਲਣ ਸਾਰ ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਬਿਆਨ ਸੀ ਕਿ ਉਹ ਹੁਣ ਸੇਵਾ ਕਰਨਗੇ। ਕੁਝ ਕਰਕੇ ਦਿਖਾਉਣਗੇ। ਜਯ-ਪ੍ਰਦਾ ਕੁਝ ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਹੀ ਭਾਜਪਾ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਈ ਹੈ। ਪਾਰਟੀ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਸਾਰ ਉਹਨੇ ਕਿਹਾ, ''ਪਹਿਲੀਆਂ ਥਾਂਵਾਂ ਠੀਕ ਨਹੀਂ ਸਨ। ਮੋਦੀ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਕਰਨ ਵਿਚ ਅਨੰਦ ਆਵੇਗਾ। ਇਹ ਕਿੰਨੀ ਅਜੀਬ ਗੱਲ ਹੈ ਕਿ ਬਾਕੀ ਪਾਰਟੀਆਂ ਵਿਚ ਅਨੰਦ ਨਹੀਂ ਆਇਆ, ਪਰ ਮੋਦੀ ਦੀ ਪਾਰਟੀ ਭਾਜਪਾ ਵਿਚ ਆਨੰਦ ਆਏਗਾ। ਇਹੀ ਕੁਝ ਉਰਮਿਲਾ ਮਾਤੋਂਡਕਰ ਨੇ ਕਿਹਾ। ਉਸ ਨੂੰ ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਮੁੰਬਈ ਤੋਂ ਟਿਕਟ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਟਿਕਟ ਮਿਲਣ ਸਾਰ ਉਹ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ, ''ਬੱਸ ਹੁਣ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਜੀਵੇਗੀ ਤੇ ਮਰੇਗੀ।'' ਫ਼ਿਲਮੀ ਕਲਾਕਾਰ ਡਾਇਲਾਗ ਵੀ ਫ਼ਿਲਮੀ।

Young British Sikhs should build on the successes of first turban wearing Sikh, Tanmanjeet Singh Dhesi, and the first Sikh woman, Preet Kaur Gill.

ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਆਪਣੇ ਐਲਾਨ ਪੱਤਰ ਵਿਚ ਅਫਸਫਾ ਤੇ ਰਾਜਧ੍ਰੋਹ ਕਾਨੂੰਨ ਵਿਚ ਤਬਦੀਲੀ ਦੀ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਹੈ। ਇਸ ਬਾਰੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਨਰਿੰਦਰ ਮੋਦੀ ਦਾ ਕਹਿਣਾ ਹੈ ਕਿ ਅਫਸਫਾ ਵਿਚ ਸੁਧਾਰ ਕਾਰਨ ਫੌਜ ਦਾ ਮਨੋਬਲ ਡਿਗੇਗਾ। ਸੋਚਣ ਵਾਲੀ ਗੱਲ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਫੌਜੀਆਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਬਾਰੇ ਇਹ ਸੀਮਾ ਤੈਅ ਹੋਵੇ ਕਿ ਕਿਸੇ ਵੀ ਨਾਗਰਿਕ ਨੂੰ ਸਿਰਫ ਸ਼ੱਕ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਮਾਰਨ, ਗਾਇਬ ਕਰਨ ਜਾਂ ਕਿਸੇ ਔਰਤ ਨਾਲ ਬਲਾਤਕਾਰ ਹੋਣ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ 'ਤੇ ਕਾਨੂੰਨੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਨਹੀਂ ਮਿਲੇਗੀ ਤਾਂ ਇਸ ਨਾਲ ਫੌਜ ਦਾ ਮਨੋਬਲ ਕਿਵੇਂ ਡਿੱਗੇਗਾ? ਕੀ ਫੌਜ ਕੋਲ ਇਹ ਫਾਸ਼ੀਵਾਦੀ ਤੇ ਗ਼ੈਰ ਕਾਨੂੰਨੀ ਅਧਿਕਾਰ ਹੋਣੇ ਚਾਹੀਦੇ ਹਨ? ਕੀ ਫੌਜ ਦੇ ਜ਼ੁਲਮ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਇਨਸਾਫ਼ ਨਹੀਂ ਮਿਲਣਾ ਚਾਹੀਦਾ?

The Government has invited the Sikhs to be represented around one Sikh Roundtable. This call through the Ministry of Housing, Communities and Local Government (MHCLG) reminds us of past Sikh experience with Government officials.

ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦੀ ਸ਼ਿਕਾਇਤ ਉੱਤੇ ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੇ ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਨਾਲ ਜੁੜੀਆਂ ਬਰਗਾੜੀ ਅਤੇ ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰ ਰਹੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਜਾਂਚ ਟੀਮ ਦੇ ਮੈਂਬਰ ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਜਰਨਲ ਕੁੰਵਰ ਵਿਜੈ ਪ੍ਰਤਾਪ ਸਿੰਘ ਦੀ ਤਬਦੀਲੀ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਯਾਦ ਰਹੇ ਕਿ ਕੁੰਵਰ ਵੱਲੋਂ ਆਈਜੀ ਪੱਧਰ ਤੱਕ ਦੇ ਸਬੰਧਿਤ ਪੁਲੀਸ ਅਧਿਕਾਰੀਆਂ ਨੂੰ ਹਿਰਾਸਤ ਵਿਚ ਲੈ ਕੇ ਪੁੱਛ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ ਤਤਕਾਲੀ ਡੀਜੀਪੀ ਸੁਮੇਧ ਸੈਣੀ, ਉਸ ਵਕਤ ਦੇ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ, ਉਪ ਮੁੱਖ ਮੰਤਰੀ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਅਤੇ ਮੁੱਖ ਸੰਸਦੀ ਸਕੱਤਰ ਮਨਤਾਰ ਸਿੰਘ ਬਰਾੜ ਤੋਂ ਵੀ ਪੁਛ ਪੜਤਾਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਸੀ। ਸਿੱਟ ਨੇ ਹਰਿਆਣੇ ਦੀ ਸੁਨਾਰੀਆ ਜੇਲ੍ਹ ਵਿਚ ਕੈਦ ਸੌਦਾ ਸਾਧ ਤੋਂ ਵੀ ਪੁੱਛਗਿੱਛ ਕਰਨੀ ਸੀ ਪਰ ਹਰਿਆਣਾ ਸਰਕਾਰ ਵੱਲੋਂ ਇਸ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ। ਕਿਹਾ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਿਆਸੀ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਅਜਿਹਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

Guru Har Krishan, at the age of 8 years, had shown Aurungzeb that the Divine Wisdom of the Guru was not limited by age. When offered presents he chose the cloak of a holy man and not attractive ornaments and toys as Aurungzeb expected. Sensing the evil designs of the Emperor in the guise of a pious religious man, the Guru decided not to see him again but to confront him as Nanak IX, Guru Tegh Bahadur in the Jote-Jugat ( ਕਾਇਆ ਫੇਰਿ ਪਲਟੀਐ) tradition.

The Message of the Ten Guru-persons now enshrined in the Shabd Guru, Sri Guru Granth Sahib, is One and the same. It was consistently practised during the Guru and Khalsa history (ਇਤਹਾਸ). Historians like Gokul Chand Narang who thought that Sikhi underwent transformation from Guru Hargobind to Guru Gobind Singh, lacked in-depth study (ਖ਼ੋਜ) of Guru Nanak Jote-Jugat Mission leading to the revelation of (ਪ੍ਰਗਟਿਓ) the Khalsa by Vaisakhi 1699. Much damage to the correct interpretation of Gurbani and Sikhi was done by the Udasi and Nirmala cults – the highjackers of Sikhi (Ref Dr Karminder Singh) - which started with the followers of Baba Sri Chand.

ਬੀਤੇ ਹਫਤੇ ਤੋਂ ਕਾਰ ਸੇਵਾ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਸਿੱਖ ਵਿਰਾਸਤ ਦਾ ਘਾਣ ਪੰਥਕ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿਚ ਚਰਚਾ ਦਾ ਵਿÎਸ਼ਾ ਬਣਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਤੱਕ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਠੰਢੇ ਬੁਰਜ, ਕੱਚੀ ਗੜ੍ਹੀ, ਆਨੰਦਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਿਲੇ ਅਤੇ ਹੋਰ ਕਈ ਵਿਰਾਸਤੀ ਇਮਾਰਤਾਂ ਨੂੰ ਕਾਰ ਸੇਵਾ ਦੇ ਨਾਮ 'ਤੇ ਮਲੀਆ ਮੇਟ ਕਰ ਦੇਣਾ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦਾ ਦੁਖਾਂਤ ਹੈ। ਕੁਝ ਸਮਾਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸੁਲਤਾਨਪੁਰ ਵਿਖੇ ਸਥਿਤ ਬੇਬੇ ਨਾਨਕੀ ਦਾ ਜੱਦੀ ਘਰ ਵੀ ਢਾਹ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਹ ਸਿਲਸਿਲਾ ਅਜੇ ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ, ਕਿਉਂਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਕਮੇਟੀ ਨੇ ਸਿੱਖ ਵਿਰਾਸਤ ਨੂੰ ਕਾਇਮ ਰੱਖਣ ਲਈ ਕੋਈ ਪਾਲਿਸੀ ਨਹੀਂ ਬਣਾਈ।

ਭਾਜਪਾ ਆਮ ਕਰਕੇ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਹਿੰਦੂ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਜਮਾਤ ਹੈ, ਇਹ ਇਕ ਵੱਡਾ ਝੂਠ ਹੈ। ਸੱਚ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਜਿੰਨੇ ਹਿੰਦੂ ਭਾਜਪਾ ਨੂੰ ਵੋਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ, ਉਸ ਵਿਚ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਹਿੰਦੂ ਭਾਜਪਾ ਦੇ ਖਿਲਾਫ਼ ਵੋਟ ਦਿੰਦੇ ਹਨ। ਅੰਕੜਿਆਂ ਵਲ ਝਾਤ ਮਾਰੋ ਤਾਂ ਭਾਰਤ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਬਾਰੇ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਵਿਚ 80% ਹਿੰਦੂ ਹਨ। ਪਰ ਅਸਲ ਵਿਚ ਇਹ 15% ਹਨ, ਪਰ ਸ਼ੂਦਰਾਂ, ਪੱਛੜਿਆਂ ਤੇ ਕਬੀਲਿਆਂ ਨੂੰ ਮਿਲਾ ਕੇ ਇਹ 80% ਬਣ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਭਾਰਤੀ ਸੰਵਿਧਾਨ ਵਿਚ ਬਾਬਾ ਸਾਹਿਬ ਅੰਬੇਡਕਰ ਨੇ ਦਲਿਤਾਂ ਤੇ ਪੱਛੜਿਆਂ ਨੂੰ ਹਿੰਦੂ ਨਹੀਂ ਗਿਣਿਆ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਐਸ ਸੀ / ਐਸ ਟੀ ਕਿਹਾ ਹੈ। ਇਹ ਵੱਖਰੀ ਬਹਿਸ ਦਾ ਮੁੱਦਾ ਹੈ। ਚੋਣ ਕਮਿਸ਼ਨ ਦੇ ਮੁਤਾਬਕ 2014 ਦੇ ਦੌਰਾਨ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣ ਵਿਚ

ਜੋਤਿ ਓਹਾ ਜੁਗਤਿ ਸਾਇ ਸਹਿ ਕਾਇਆ ਫੇਰਿ ਪਲਟੀਐ ॥ They shared the One Light and the same way the King just changed His body. (Part V: Doctrine of Double Sovereignty) The central theme of this discussion is the essential link between Gurbani and the lives of the Ten Gurus. That was the Sikhi tuition period from Guru Nanak Sahib to Guru Gobind Singh. Without due regard to this vital reference between Shabd (Word) Guru and the lived Sikhi of the Ten Guru-persons (Gur-Ithas), claims to following some sort of self-interpreted universal teachings of Sri Guru Granth Sahib would mislead and cause divisions. Gurbani interpretation must be holistic and in the context the progress of Sikhi mission from Guru Nanak Sahib to Guru Gobind Singh.

ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਹਮਲਾ ਕਰੁਸੇਡ ਨਹੀਂ, ਅੱਤਵਾਦ ਤੇ ਨਸਲਵਾਦ ਹੈ। ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ ਵਰਗਾ ਦੇਸ ਜਿੱਥੇ ਹਿੰਸਾ ਬਹੁਤ ਘੱਟ ਵਾਪਰੀ ਹੈ। ਪਰ ਅਚਾਨਕ ਮਸਜਿਦ ਵਿਚ ਖ਼ੂਨ ਦੀ ਹੋਲੀ ਖੇਡੀ ਜਾਏ ਤਾਂ ਪੁਲੀਸ, ਸਰਕਾਰ ਤੇ ਆਮ ਨਾਗਰਿਕ ਦੀ ਕੀ ਮਾਨਸਿਕ ਦਸ਼ਾ ਹੋਵੇਗੀ, ਇਸ ਦਾ ਅਨੁਮਾਨ ਸਹਿਜੇ ਹੀ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਗਲੋਬਲ ਪੀਸ ਇਡੈਂਕਸ ਵਿਚ ਨਿਊਜ਼ੀਲੈਂਡ 2017-18 ਦੌਰਾਨ ਦੁਨੀਆਂ ਦਾ ਦੂਸਰਾ ਸਭ ਤੋਂ ਸ਼ਾਂਤ ਦੇਸ ਮੰਨਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। 2007 ਤੋਂ 2016 ਵਿਚਾਲੇ ਇੱਥੇ ਹੱਤਿਆਵਾਂ ਦੇ ਮਾਮਲੇ 20 ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਨਹੀਂ ਸਨ ਟੱਪੇ।

In earlier parts we have seen how each Guru-person contributed to the Jote-Jugat process from Guru Nanak Sahib to Guru Ram Das. This week we continue from Guru Arjan Dev Ji, while keeping in mind that the Guru Jote (Divine Light) was One and the same. The Jote manifested Itself in Ten Guru-persons from Guru Nanak Sahib to Guru Gobind Singh. Each Guru-person developed the Jugat or the Sikhi way (Sikh rehni) by own example.

ਭਾਰਤ ਦੀ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਦੇ ਹੇਠਲੇ ਸਦਨ ਲੋਕ ਸਭਾ ਲਈ ਚੋਣਾਂ ਤਰੀਕਾਂ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾ ਚੁੱਕਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਾਰ ਇਹ ਪਾਰਲੀਮੈਂਟ ਚੋਣਾਂ 7 ਗੇੜ ਵਿੱਚ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਵੋਟਾਂ ਪਾਉਣ ਵਾਲਾ ਅਮਲ 11 ਅਪ੍ਰੈਲ ਤੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਵੇਗਾ ਤੇ ਆਖਰੀ ਗੇੜ ਲਈ 19 ਮਈ ਨੂੰ ਵੋਟਾਂ ਪਾਈਆਂ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਅਦ 23 ਮਈ ਨੂੰ ਵੋਟਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ ਹੋਵੇਗੀ ਅਤੇ ਨਤੀਜੇ ਸਾਹਮਣੇ ਆਉਣਗੇ। 19 ਮਈ ਨੂੰ ਪੰਜਾਬ 'ਚ ਵੋਟਾਂ ਪੈਣਗੀਆਂ। ਇਸ ਵਾਰ ਰਾਜਨੀਤਕ ਤਬਦੀਲੀ ਇਹ ਹੋਈ ਹੈ ਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਪੰਥਕ ਨਰਾਜ਼ਗੀ ਕਾਰਨ ਕਮਜ਼ੋਰ ਪੈਂਦਾ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਕਾਂਗਰਸ ਦੀ ਪੁਜੀਸ਼ਨ ਮਜ਼ਬੂਤ ਦਿਖਾਈ ਦੇ ਰਹੀ ਹੈ। ਪੰਥਕ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਰਾਇ ਹੈ ਕਿ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਆਪਣਾ ਪੰਥਕ ਕੇਡਰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਤੇ ਪੁਰਾਣੀਆਂ ਗਲਤੀਆਂ ਨੂੰ ਮੰਨ ਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਭਲੇ ਦੇ ਲਈ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ

ਜੋਤਿ ਓਹਾ ਜੁਗਤਿ ਸਾਇ ਸਹਿ ਕਾਇਆ ਫੇਰਿ ਪਲਟੀਐ ॥ They shared the One Light and the same way the King just changed His body. (Part III: Development of Sikhi institutions and Qaumi identity) In Sikhi, there is only One Guru – not many. Each Guru-person from Guru Nanak Sahib to Guru Gobind Singh Ji was the embodiment of the same One Jote-Jugat. Thus, the Guruship succession process is described as ਜੋਤਿ ਓਹਾ ਜੁਗਤਿ ਸਾਇ ਸਹਿ ਕਾਇਆ ਫੇਰਿ ਪਲਟੀਐ ॥ (They shared the One Light and the same way the King just changed His body.)

ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ ਸ੍ਰੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰ ਗਿਆਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਵਲੋਂ ਜਾਰੀ ਕੀਤੇ ਗਏ ਆਦੇਸ਼ ਨੂੰ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰਦਿਆਂ ਤਖ਼ਤ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਜੀ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਪ੍ਰਬੰਧਕ ਕਮੇਟੀ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਜਥੇਦਾਰ ਅਵਤਾਰ ਸਿੰਘ ਹਿਤ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਿਚ ਕਮੇਟੀ ਮੈਂਬਰਾਂ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ ਇਕੱਤਰਤਾ ਵਿਚ ਜਥੇਦਾਰ ਗਿਆਨੀ ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਦਾ 2 ਦਿਨ ਪਹਿਲਾਂ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ ਸਿਧਾਂਤਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਹੀ ਫੈਸਲਾ ਹੈ। ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਅਕਾਲ ਤਖ਼ਤ ਸਾਹਿਬ ਦੇ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਜਥੇਦਾਰ ਗਿਆਨੀ ਹਰਪ੍ਰੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੇ ਖ਼ਾਸ ਏਲਚੀ ਰਾਹੀਂ ਸ੍ਰੀ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਬੋਰਡ ਦੇ ਪ੍ਰਧਾਨ ਤੇ ਮੈਂਬਰਾਂ ਲਈ ਇਕ ਪੱਤਰ ਨੰ: 3428 ਦਸਤੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭੇਜਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਪੱਤਰ ਵਿਚ ਪ੍ਰਬੰਧਕੀ ਬੋਰਡ ਨੂੰ ਆਦੇਸ਼ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਕਿ ਜਥੇਦਾਰ ਗਿਆਨੀ ਇਕਬਾਲ ਸਿੰਘ ਦਾ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਪ੍ਰਵਾਨ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ ਤੇ ਤਖ਼ਤ ਸ੍ਰੀ ਹਰਿਮੰਦਰ ਜੀ ਪਟਨਾ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਮਾਣ ਮਰਿਆਦਾ ਅਨੁਸਾਰ ਅਗਲੇਰਾ ਲੋੜੀਂਦਾ ਪ੍ਰਬੰਧ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ।

It was stressed in the introductory first part last week that approach to the interpretation of Gurbani should be with reference to Sri Guru Granth Sahib – the Divine Light or Jote - and the Jugat or the living way (reht) as shown by the Ten Guru-persons by own example. Otherwise, we get diverse interpretations which mislead and give rise to deras and gurudoms while modern Sikhs have a free for all preaching their own version of universal Sikhi! We even get different definition of who is a SIKH! These elements deny the Sikh Reht Maryada and the great Sikh institutions and Sikh identity based on a holistic interpretation of Sri Guru Granth Sahib and as lived and taught by the Ten Guru persons.

ਪੁਲਵਾਮਾ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਨੂੰ ਸਬਕ ਸਿਖਾਉਣ ਦੇ ਲਈ ਜੋ ਤਰੀਕੇ ਅਪਨਾਏ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਿਚ ਹੁਣ ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਦਾ ਨਾਮ ਵੀ ਜੁੜ ਗਿਆ ਹੈ। ਜਲ ਸਾਧਨ ਮੰਤਰੀ ਗਡਕਰੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਤਲੁਜ, ਰਾਵੀ ਤੇ ਬਿਆਸ ਨਦੀਆਂ ਵਿਚ ਭਾਰਤ ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਦਾ ਜੋ ਪਾਣੀ ਪਾਕਿਸਤਾਨ ਜਾ ਰਿਹਾ ਹੈ, ਭਾਰਤ ਹੁਣ ਉਸ ਨੂੰ ਰੋਕ ਦੇਵੇਗਾ। ਉਸ ਪਾਣੀ ਦਾ ਰਸਤਾ ਹੁਣ ਯਮੁਨਾ ਨਦੀ ਵਲ ਮੋੜ ਦਿੱਤਾ ਜਾਵੇਗਾ। ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਇਸ 'ਤੇ ਫੈਸਲਾ ਕਰ ਲਿਆ ਹੈ ਤੇ ਇਸ ਪਾਣੀ ਦਾ ਇਸਤੇਮਾਲ ਹੁਣ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਲਈ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਲਈ ਜੰਮੂ-ਕਸ਼ਮੀਰ ਦੇ ਸ਼ਾਹਪੁਰ ਕੰਢੀ 'ਚ ਰਾਵੀ ਨਦੀ 'ਤੇ ਇਕ ਪ੍ਰਾਜੈਕਟ ਦੇ ਨਿਰਮਾਣ ਕਾਰਜ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋ ਚੁੱਕੀ ਹੈ।

In Sikhi tradition the Guru Jote (Divine Light) was in Guru Nanak Sahib. Jugat was the way or the method for Sikhi living shown by the Guru. He laid down the foundation of Sikh ideology and institutions on the three pillars of Sikhi living: Naam Japo, Kirat Karo & Wand Shako (Constant Waheguru remembrance while living an honest and productive life, and sharing with those in need).

ਬੀਤੇ ਦਿਨੀਂ ਜੰਮੂ ਕਸ਼ਮੀਰ ਵਿਚ ਸੀਆਰਪੀਐੱਫ਼ 'ਤੇ ਹੋਏ ਆਤਮਘਾਤੀ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਇਕ ਪਾਸੇ ਰੋਸ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ ਤੇ ਦੂਸਰੇ ਪਾਸੇ ਸਿਆਸਤਦਾਨਾਂ ਤੇ ਫਿਰਕਾਪ੍ਰਸਤਾਂ ਵੱਲੋਂ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਖਿਲਾਫ ਮਾਹੌਲ ਭੜਕਾਇਆ ਜਾ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਜੰਮੂ ਦੇ ਗੁੱਜਰ ਨਗਰ ਵਿੱਚ ਭਗਵੀਆਂ ਜਥੇਬੰਦੀਆਂ ਨੇ ਮੁਸਲਮਾਨਾਂ ਦੇ ਘਰਾਂ ਉੱਤੇ ਹਮਲੇ ਕੀਤੇ ਤੇ ਉੱਥੇ ਖੜੀਆਂ ਦਰਜਨਾਂ ਗੱਡੀਆਂ ਨੂੰ ਅੱਗ ਦੇ ਹਵਾਲੇ ਕਰ ਦਿੱਤਾ। ਇਸ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਨੂੰ ਰੋਕਣ ਲਈ ਆਖਰ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ ਨੂੰ ਜੰਮੂ ਵਿੱਚ ਕਰਫ਼ਿਊ ਲਾਉਣਾ ਪਿਆ। ਹਮਲੇ ਦੇ ਅਗਲੇ ਦਿਨ 15 ਫ਼ਰਵਰੀ ਦੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਮੈਟਰੋ ਸਟੇਸ਼ਨ ਦੇ ਬਾਹਰ ਤਿਰੰਗਾ ਲਈ ਭੀੜ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਕਰ ਰਹੀ ਇੱਕ ਭਗਵੀਂ ਔਰਤ ਭੀੜ ਨੂੰ ਲਲਕਾਰਿਆ ਕਿ 'ਮੈਂ ਹਮਲਾ ਕਰੂੰਗੀ ਤਾਂ ਕੀ ਤੁਸੀਂ ਮੇਰਾ ਸਾਥ ਦਿਓਗੇ?' ਪਾਗਲ ਫਿਰਕੂ ਭੀੜ ਪੂਰੇ ਜ਼ੋਰ ਨਾਲ ਜਵਾਬ ਦਿੱਤਾ ਕਿ 'ਹਾਂ, ਹਾਂ, ਹਾਂ।'

It took intensive research by Dr Jasjit Singh of Leeds University to conclude that there was no threat to the British state or to the wider British public from Sikh activism as there is no conflict with the West or with Britain. The report, Investigating Sikh Radicalisation In Britain, was well received and is a benchmark for what Jasjit Singh calls collaborative research with a community benefit.

ਹੁਣ ਮੋਦੀ ਰਾਜ ਵਿਚ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਕੌਮਾਂ ਦੇ ਅਧਿਕਾਰਾਂ ਨੂੰ ਕਤਲ ਕਰਨ ਦੀਆਂ ਸਾਜ਼ਿਸਾਂ ਬਣਨ ਲੱਗ ਪਈਆਂ ਹਨ। ਹੁਣੇ ਜਿਹੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਨੇ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਕੌਮੀ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨੂੰ ਹੁਕਮ ਦਿੱਤੇ ਹਨ ਕਿ ਕੌਮੀ ਔਸਤ ਦੀ ਬਜਾਏ ਰਾਜਾਂ ਦੀ ਆਬਾਦੀ ਦੇ ਆਧਾਰ ਉੱਤੇ 'ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ' ਸ਼ਬਦ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਸਬੰਧੀ ਹਦਾਇਤਾਂ ਜਾਰੀ ਕਰਨ ਬਾਰੇ ਤਿੰਨ ਮਹੀਨਿਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰ ਫ਼ੈਸਲਾ ਕਰ ਕੇ ਤੈਅ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ। ਚੀਫ਼ ਜਸਟਿਸ ਰੰਜਨ ਗੋਗੋਈ ਦੀ ਅਗਵਾਲੀ ਵਾਲੇ ਬੈਂਚ ਨੇ ਪਟੀਸ਼ਨਰ ਭਾਜਪਾ ਆਗੂ ਤੇ ਵਕੀਲ ਅਸ਼ਵਿਨੀ ਉਪਾਧਿਆਏ ਨੂੰ ਕਿਹਾ ਕਿ ਉਹ ਇਸ ਸਬੰਧੀ ਤਜਵੀਜ਼ ਦੁਬਾਰਾ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਪੈਨਲ ਕੋਲ ਦਾਖ਼ਲ ਕਰਨ ਤੇ ਘੱਟ ਗਿਣਤੀ ਕਮਿਸ਼ਨ 3 ਮਹੀਨੇ ਦੇ ਅੰਦਰ ਇਸ ਬਾਰੇ ਫ਼ੈਸਲਾ ਲਏ। ਪਟੀਸ਼ਨਰ ਭਾਜਪਾ ਆਗੂ ਤੇ ਵਕੀਲ ਅਸ਼ਵਿਨੀ ਉਪਾਧਿਆਏ ਨੇ ਸੁਪਰੀਮ ਕੋਰਟ ਵਿਚ ਪਟੀਸ਼ਨ ਪਾ ਕੇ ਮੰਗ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ

* Bridges destroyed by war can always be rebuilt. * The more people meet, the more they realise how much in common we have, and what we are missing by not resolving our outstanding issues. (Pakistani Foreign Minister Shah Mahmood Qureshi)

ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਬਹੁਤ ਦਿਲਚਸਪ ਹੋਣਗੀਆਂ। ਹੁਣੇ ਜਿਹੇ ਚੋਣ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣਾਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਲੱਗਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਪੱਤਾ ਭਾਰੂ ਹੈ ਤੇ ਉਹ 13 ਵਿਚੋਂ 12 ਸੀਟਾਂ ਲਿਜਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਹਾਲੇ ਇਹ ਗੱਲ ਕਹਿਣਾ ਵਕਤ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਦੀ ਗੱਲ ਹੈ। ਪਰ ਕਾਂਗਰਸ ਇਸ ਸਮੇਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਸਭ ਤੋਂ ਮਜ਼ਬੂਤ ਧਿਰ ਹੈ। ਇਸ ਪਿੱਛੇ ਕਾਰਨ ਹੈ ਕਿ ਅਕਾਲੀ-ਭਾਜਪਾ ਗੱਠਜੋੜ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹੋ ਚੁੱਕਾ ਹੈ ਤੇ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਵਿਚੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜੜ੍ਹਾਂ ਹਿੱਲ ਚੁੱਕੀਆਂ ਹਨ। ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਤੇ ਸੌਦਾ ਸਾਧ ਨਾਲ ਨਜ਼ਦੀਕੀਆਂ ਕਾਰਨ ਅਤੇ ਬਹਿਬਲ ਕੋਟਕਪੂਰਾ ਗੋਲੀ ਕਾਂਡ ਬਾਅਦ ਪੰਥਕ ਹਲਕਿਆਂ ਵਿਚ ਬਾਦਲ ਦਲ ਦੀ ਹੋਂਦ ਬੁਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਖਤਮ ਹੋਈ ਹੈ। ਹਾਲੇ ਬਾਦਲ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਦਾ ਕੇਡਰ ਜਿੰਦਾ ਹੈ, ਉਹ ਹਾਲੇ ਤੱਕ ਨਹੀਂ ਹਿੱਲਿਆ। ਪਰ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਬਾਦਲ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ਦਿਖਾਉਣੀਆਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤੀਆਂ ਹਨ। ਦੋਵੇਂ ਬਾਦਲਾਂ ਨੂੰ ਭਰੋਸੇ ਵਿੱਚ ਲੈਣ ਤੋਂ ਬਿਨਾਂ ਹੀ ਕੇਂਦਰੀ ਭਾਜਪਾ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਨੇ

After watching a few minutes of the debate on amendment 70 of the Offensive Weapons Bill on 30 January 2019 in the Grand Committee of the House of Lords, one can only express disbelief and disappointment. British Sikhs rely very much on the few Sikh MPs and Lords in the Parliament to lead on issues such as seeking exemption for the wearing or carrying of Kirpan in the Offensive Weapons Bill. Instead, the opportunity was wasted by repeated interruptions to push the name of one organisation to the exclusion of others as the sole Sikh representative. All this while other Peers sat listening in bewildered amusement.

ਗੁਰੂ ਗ੍ਰੰਥ ਸਾਹਿਬ ਦੀ ਬੇਅਦਬੀ ਦੇ ਸੰਕਟ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਇਤਿਹਾਸ ਹੁਣ ਸਭ ਤੋਂ ਬੁਰੇ ਦੌਰ ਵਿਚੋਂ ਲੰਘ ਰਿਹਾ ਹੈ। ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਦੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਨੂੰ ਵੀ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ। ਪਹਿਲਾਂ ਟਕਸਾਲੀ ਅਕਾਲੀਆਂ, ਮਾਝੇ ਦੇ ਜਥੇਦਾਰਾਂ ਅਕਾਲੀ ਆਗੂਆਂ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾ, ਰਤਨ ਸਿੰਘ ਅਜਨਾਲਾ ਤੇ ਸੇਵਾ ਸਿੰਘ ਸੇਖਵਾਂ ਨੇ ਬਗਾਵਤ ਖੜੀ ਕੀਤੀ ਸੀ ਕਿ ਸੁਖਬੀਰ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਪ੍ਰਧਾਨਗੀ ਤੋਂ ਪਰੇ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ, ਜਿਸ ਕਰਕੇ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਧਰਮ ਸੰਕਟ ਵਿਚ ਰਿਹਾ ਹੈ ਤੇ ਪੰਥ ਤੋਂ ਦੂਰ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਹੁਣ ਇਹ ਮੰਗ ਪਾਰਟੀ ਦੇ ਸੀਨੀਅਰ ਆਗੂ ਸੁਖਦੇਵ ਸਿੰਘ ਢੀਂਡਸਾ ਨੇ ਕਰ ਦਿੱਤੀ ਹੈ। ਢੀਂਡਸਾ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸੁਖਬੀਰ ਨੂੰ ਪਾਰਟੀ ਵਿਰੁੱਧ ਲੋਕਾਂ ਦਾ ਗੁੱਸਾ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਪ੍ਰਧਾਨ ਦੇ ਅਹੁਦੇ ਤੋਂ ਅਸਤੀਫ਼ਾ ਦੇ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ।

The Sikhs have always supported secular countries, united in their diversity of cultures. Countries in which all communities enjoy their freedom as equal citizens. The Panjab of Maharaja Ranjit Singh was such a state in the political milieu of the times. It was not a religion-based state but was guided by egalitarian values enshrined in Sri Guru Granth Sahib, the Model for interfaith harmony.

ਕੋਸ਼ਲ ਸ਼ਰਾਫ ਨਾਮ ਦੇ ਇਕ ਖੋਜੀ ਪੱਤਰਕਾਰ ਨੇ ਅਮਰੀਕਾ, ਇੰਗਲੈਂਡ, ਸਿੰਗਾਪੁਰ, ਕੇਮੈਨ ਆਈਲੈਂਡ ਤੋਂ ਦਸਤਾਵੇਜ਼ ਜੁਟਾ ਕੇ ਡੋਵਾਲ ਦੇ ਬੇਟਿਆਂ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਖੁਲਾਸਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਕਾਰਵਾ ਪੱਤਰਿਕਾ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ ਕੰਪਨੀਆਂ ਹੇਜ ਫੰਡ ਅਤੇ ਆਫਸ਼ੋਰ (ਕਾਲੇ ਧਨ) ਦੇ ਦਾਇਰੇ ਵਿਚ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ। ਟੈਕਸ ਹੈਵਨ ਵਾਲੀ ਜਗ੍ਹਾ ਵਿਚ ਕੰਪਨੀ ਖੋਲ੍ਹਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੀ ਹੈ ਕਿ ਸ਼ੱਕ ਦੇ ਘੇਰੇ ਵਿਚ ਆ ਜਾਣਾ ਤੇ ਨੈਤਿਕਤਾ ਦੇ ਵੀ। ਇਹ ਕੰਪਨੀ 13 ਦਿਨਾਂ ਦੇ ਬਾਅਦ 21 ਨਵੰਬਰ 2016 ਨੂੰ ਟੈਕਸ ਕੇਮੈਨ ਆਈਲੈਂਡ ਵਿਚ ਵਿਵੇਕ ਡੋਵਾਲ ਆਪਣੀ ਕੰਪਨੀ ਦਾ ਰਜਿਸਟਰੇਸ਼ਨ ਕਰਵਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਕਾਰਵਾ ਦੇ ਐਡੀਟਰ ਵਿਨੋਦ ਹੋਜੇ ਨੇ ਟਵੀਟ ਕੀਤਾ ਸੀ ਕਿ ਨੋਟਬੰਦੀ ਦੇ ਬਾਅਦ ਵਿਦੇਸ਼ੀ ਨਿਵੇਸ਼ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਭ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਪੈਸਾ ਭਾਰਤ ਵਿਚ ਕੇਮੈਨ ਆਈਲੈਂਡ ਤੋਂ ਆਇਆ ਸੀ। 2017 ਵਿਚ ਕੇਮੈਨ ਆਈਲੈਂਡ ਤੋਂ ਆਉਣ ਵਾਲੇ ਨਿਵੇਸ਼ ਵਿਚ 2226 ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਦਾ ਵਾਧਾ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਹੁਣ ਇਸ ਦਾ ਮਤਲਬ ਸਿੱਧਾ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਤੋਂ ਹੈ ਜਾਂ ਮਹਿਜ ਨੈਤਿਕਤਾ ਤੋਂ। ਰਾਸ਼ਟਰੀ ਸੁਰੱਖਿਆ ਸਲਾਹਕਾਰ ਅਜੀਤ ਡੋਵਾਲ ਦੇ ਬੇਟੇ ਵਿਵੇਕ ਡੋਵਾਲ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਾਗਰਿਕ ਨਹੀਂ

Akaal Chalaana (death) in a family is a traumatic experience. In addition, there are the funeral arrangements and the last rites – Antam Sanskaar in case of Sikh families - which have to be taken care of. Much confusion about religious rituals is added to the tragic loss in the family. However, the family is helped by relatives, friends and dedicated community sevadars of the Sangat (congregation). They provide comfort and guidance and, at such times, we learn the value of local Sangat as part of our extended family.

ਕੁਝ ਚਿਰ ਪਹਿਲਾਂ ਕਾਂਗਰਸੀ ਆਗੂ ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ 1984 ਦੇ ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਦੌਰਾਨ ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਇੱਕ ਪਰਿਵਾਰ ਦੇ ਪੰਜ ਜੀਆਂ ਦੇ ਕਤਲ ਮਾਮਲੇ ਵਿੱਚ ਦੋਸ਼ੀ ਕਰਾਰ ਦਿੰਦਿਆਂ ਉਮਰ ਕੈਦ ਦੀ ਸਜ਼ਾ ਸੁਣਾਈ ਗਈ ਸੀ ਤੇ ਨਾਲ ਹੀ ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ 'ਤੇ ਪੰਜ ਲੱਖ ਰੁਪਏ ਦਾ ਜੁਰਮਾਨਾ ਵੀ ਲਗਾਇਆ ਗਿਆ ਸੀ। ਯਾਦ ਰਹੇ ਕਿ ਇਹ ਕਤਲੇਆਮ ਭਾਰਤ ਦੀ ਪ੍ਰਧਾਨ ਮੰਤਰੀ ਇੰਦਰਾ ਗਾਂਧੀ ਦੀ ਹੱਤਿਆ ਦੇ ਬਾਅਦ ਸਾਜ਼ਿਸੀ ਢੰਗ ਨਾਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਇਸ ਨੂੰ ਸਰਕਾਰੀ ਕਤਲੇਆਮ ਵੀ ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਦੀ ਜਾਂਚ ਦੇ ਲਈ ਕਈ ਕਮਿਸ਼ਨ ਨਿਯੁਕਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਤੇ ਅੰਤ ਸੰਨ 2005 ਵਿਚ ਨਾਨਵਤੀ ਅਯੋਗ ਨੇ ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਦੋਸ਼ੀ ਠਹਿਰਾਇਆ।

According to the Constitution of the Sikh Council UK, its purpose is to provide a common platform to unite the Sikh community. Achievement of such an ambitious goal would depend on the extent to which such a platform accommodates the diversity within the community. This is a tough balancing act within the bounds of Sikh religio-political tradition. It requires experienced, flexible but firm approach which shows an in-depth understanding of Sikh ethos, ideology and institutions.

ਭਗਵੇਂ ਟੋਲੇ ਦਾ ਸਿੱਖੀ ਉਤੇ ਇਕ ਹੋਰ ਵਾਰ ਹੋਣ ਵਾਲਾ ਹੈ, ਸਿਆਸੀ ਘੁਸਰ ਮੁਸਰ ਚੱਲ ਰਹੀ ਹੈ ਕਿ ਖਾਸ ਏਜੰਡੇ ਰਾਹੀਂ ਨਵੰਬਰ 1984 ਦੇ ਸਿੱਖ ਕਤਲੇਆਮ ਦੇ ਇੱਕ ਮੁੱਖ ਦੋਸ਼ੀ ਸੱਜਣ ਕੁਮਾਰ ਨੂੰ ਜੇਲ੍ਹ ਦੀਆਂ ਸਲਾਖਾਂ ਪਿੱਛੇ ਭਿਜਵਾ ਕੇ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੇ ਨਾਇਕ ਬਣੇ ਸੀਨੀਅਰ ਵਕੀਲ ਅਤੇ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਨੂੰ ਛੱਡ ਚੁਕੇ ਐਚ. ਐਸ. ਫੂਲਕਾ ਨੂੰ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਆਪਣੀ ਛੱਤਰੀ ਤੇ ਬਿਠਾਉਣ ਲਈ ਚੋਗਾ ਖਿਲਾਰਨਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ। ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸਤ ਵਿੱਚ ਬਾਦਲਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਵੱਲੋਂ ਨਕਾਰ ਦਿੱਤੇ ਜਾਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਭਾਜਪਾ ਕਿਸੇ ਹੋਰ ਸਿੱਖ ਚਿਹਰੇ ਦੀ ਭਾਲ ਕਰ ਰਹੀ ਹੈ, ਜੀਹਨੂੰ ਅੱਗੇ ਲਾ ਕੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਵਕਤੀ ਤੌਰ ਤੇ ਖੁਸ਼ ਕੀਤਾ ਜਾ ਸਕੇ। ਇਹ ਗੱਲ ਕਿਸੇ ਤੋਂ ਗੁੱਝੀ ਨਹੀਂ ਰਹੀ ਕਿ ਬੈਂਸ ਭਰਾਵਾਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਚੰਦੂਮਾਜਰਾ ਤੇ ਢੀਂਡਸਾ ਤੱਕ ਨੂੰ ਭਾਜਪਾ ਨੇ ਚੋਗਾ ਪਾਉਣ ਦਾ ਹਰ ਸੰਭਵ ਯਤਨ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਅੱਜ ਜੋ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਸਿਆਸੀ ਸਥਿਤੀ ਹੈ, ਉਸ ਤੋਂ ਸਾਫ ਹੀ ਝਲਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬੇਚੈਨ ਲੋਕ ਸਥਾਪਿਤ ਧਿਰਾਂ ਕਾਂਗਰਸ, ਬਾਦਲ ਤੇ ਆਪਕਿਆਂ ਤੋਂ ਅੱਕੇ ਹੋਏ ਹਨ। ਬਾਦਲਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਨਫ਼ਰਤ ਹਾਲੇ ਠੰਡੀ ਨਹੀਂ ਹੋਈ। ਕਾਂਗਰਸ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਬੇੜਾ ਬਿਠਾਉਣ 'ਚ ਕੋਈ ਕਸਰ ਬਾਕੀ ਨਹੀਂ ਛੱਡੀ ਅਤੇ ਆਪ ਦੀ ਫੁੱਟ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਨਿਰਾਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੋਇਆ ….

Dr J S Grewal, wrote: By the beginning of the seventeenth century, the socio-religious community of Guru Nanak's followers became a state within the state. (The Sikhs of Punjab p 42.) The Sikh right to nationhood was openly asserted over 400 years ago by Guru Hargobind Sahib when he formally sat on the temporal-spiritual (miri-piri) Throne at Akal Bunga on 15 June 1606. Twice in history the Sikhs established their own sovereign state.

ਹਰ ਵਾਰ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ, ਚਾਹੇ ਉਹ ਪੰਚਾਇਤੀ ਹੋਣ, ਚਾਹੇ ਸਥਾਨਕ ਸਰਕਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣ, ਚਾਹੇ ਵਿਧਾਨ ਸਭਾ ਤੇ ਲੋਕ ਸਭਾ ਚੋਣਾਂ ਹੋਣ, ਹਰ ਵਾਰ ਹਾਕਮੀ ਧਿਰ ਦੇ ਸਮਰਥਕ ਸਰਕਾਰੀ ਮਸ਼ੀਨਰੀ ਦੀ ਸ਼ਹਿ ਤੇ ਪੂਰੀ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਕਰਦੇ ਹਨ ਤੇ ਵੋਟਤੰਤਰ ਨੂੰ ਮੋਮ ਦੇ ਨੱਕ ਵਾਂਗ ਆਪਣੀ ਮਰਜ਼ੀ ਮੁਤਾਬਕ ਮੋੜਨ ਦਾ ਯਤਨ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਬਹੁਤੀਆਂ ਥਾਵਾਂ ਤੇ ਤਾਂ ਉਹ ਕਾਮਯਾਬ ਵੀ ਹੋ ਰਹੇ ਹਨ। ਤਾਂ ਕੀ ਹੁਣ ਇਹ ਮੰਨ ਲਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਭਾਰਤ ਚ ਗੁੰਡਾਗਰਦੀ ਜਮਹੂਰੀਅਤ ਦਾ ਬਦਲਵਾਂ ਨਾਮ ਹੋ ਗਿਆ ਹੈ ? ===

The start of another year is the time for reviewing community progress against the priorities set out in The Sikh Manifesto 2015 – 2020**. The topics include Sikh ethnic (qaumi) recognition in Census 2021 more effective Sikh representation in Parliament official Code of Practice for Sikh Kakaars and related Sikh identity issues more Sikh ethos schools First World War Sikh monument in London Sikh human rights issues and the Sikh right to self-determination.

ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਬਾਗੀ ਅਕਾਲੀਆਂ ਨੇ ਟਕਸਾਲੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਤੇ ਬਾਗੀ ਆਪਕਿਆਂ ਨੇ ਹਮਖਿਆਲੀਆਂ ਨਾਲ ਰਲ ਕੇ ਜਮਹੂਰੀ ਗੱਠਜੋੜ ਬਣਾ ਲਿਆ। ਸੂਬੇ ਦੇ ਸਿਆਸੀ ਦ੍ਰਿਸ਼ ਉੱਤੇ ਹੁਣ ਸਿਆਸੀ ਸਮੀਕਰਨ ਬਦਲਣ ਦੇ ਆਸਾਰ ਬਣ ਗਏ ਹਨ। ਪਾਰਟੀਆਂ ਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਟਕਰਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਇਕ ਸਦੀ ਪੁਰਾਣੀ ਪਾਰਟੀ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਬਦਲ ਦਾ ਸੁਪਨਾ ਵਿਖਾਉਣ ਵਾਲੀ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਰਸਮੀ ਤੌਰ ਉੱਤੇ ਦੋਫ਼ਾੜ ਹੋ ਗਈਆਂ ਹਨ। ਮਾਝੇ ਦੇ ਬਾਗ਼ੀ ਅਕਾਲੀ ਆਗੂਆਂ ਨੇ ਖਡੂਰ ਸਾਹਿਬ ਤੋਂ ਲੋਕ ਸਭਾ ਮੈਂਬਰ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਬ੍ਰਹਮਪੁਰਾ ਨੂੰ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ (ਟਕਸਾਲੀ) ਦਾ ਪ੍ਰਧਾਨ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਮਾਲਵਾ ਅਤੇ ਦੋਆਬਾ ਦੇ ਵੱਡੇ ਆਗੂਆਂ ਵਿਚੋਂ ਕੋਈ ਵੀ ਇਸ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਵਿਚ ਸ਼ਾਮਿਲ ਨਹੀਂ ਹੋਇਆ ਪਰ ਇਸ ਨਾਲ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੂੰ ਮਾਝੇ ਵਿਚ ਵੱਡੇ ਸੰਕਟ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਨਾ ਪਵੇਗਾ। ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਤੋਂ ਨਾਰਾਜ਼ ਐੱਮ ਪੀ ਡਾ. ਧਰਮਵੀਰ ਗਾਂਧੀ, ਸੁਖਪਾਲ ਸਿੰਘ ਖਹਿਰਾ ਦੀ ਅਗਵਾਈ ਵਾਲੇ ਗਰੁੱਪ ਅਤੇ ਬੈਂਸ ਭਰਾਵਾਂ ਦੀ ਲੋਕ ਇਨਸਾਫ਼ ਪਾਰਟੀ ਵੱਲੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਇਨਸਾਫ਼ ਮਾਰਚ ਖ਼ਤਮ ਹੋਣ ਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਡੈਮੋਕ੍ਰੇਟਿਕ ਅਲਾਇੰਸ (ਪੀ ਡੀ ਏ) ਬਣਾਉਣ ਦਾ ਐਲਾਨ ਕਰ ਦਿੱਤਾ ਹੈ।

Lords Judgement in 1983 was based on: shared history culture literature religion, language historical origin etc. Dictionary meaning of “Ethnicity” is the same. Parliament will decide & massive Sikh lobbying is expected According to the All-Party Parliamentary Group (APPG) for British Sikhs the Office for National Statistics (ONS) has refused to add a Sikh ethnic tick box despite identifying the need and overwhelming Sikh community support. Hundreds of thousands of British Sikhs have been taken by surprise.

As we continue to celebrate 550th anniversary of the arrival of Guru Nanak Jyot, I propose to touch on various aspects of the revolutionary Nirmal Panth of the Guru from time to time. In the meantime, saffronization (bhagwan-waad) of Sikhi continues unabated. There seems to be a rush to assimilate Sikhi into the Hindutva fold by next year to coincide with the completion of 550th Guru Nanak Parkaash celebrations.

ਸਿੱਖੀ ਵਿੱਚ ਸੇਵਾ ਗੁਰਮੁਖ ਲਈ ਧੰਨਭਾਗ ਸਮਝੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਸਿਆਸੀ ਲੋਕਾਂ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਬਾਦਲ ਦਲ ਨੇ ਨਾ ਸਿਰਫ ਧਰਮ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਹਿੱਤਾਂ ਲਈ ਵਰਤਿਆ, ਬਲਕਿ ਸਿੱਖੀ ਦੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਢਾਅ ਲਾ ਦਿੱਤੀ। ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਅਸਥਾਨਾਂ ਤੇ ਸੰਗਤ ਲਈ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਗੁਰਸਿੱਖ ਆਪਣੇ ਧੰਨਭਾਗ ਸਮਝਦਾ ਹੈ, ਉਸ ਸੇਵਾ ਨੂੰ ਇਹਨਾਂ ਨੇ ਮਜਾਕ ਬਣਾ ਦਿੱਤਾ, ਕਾਰਨ ਇਹੀ ਹੈ ਕਿ ਸੰਗਤ ਐਨੀ ਸੋਝੀਵਾਨ ਨਹੀਂ ਹੈ ਜੋ ਅਜਿਹੇ ਅਡੰਬਰਦਾਰਾਂ ਨੂੰ ਵਰਜ ਸਕੇ। ਸਿੱਖ ਜਗਤ ਦੇ ਬੁੱਧੀਜੀਵੀ ਵਾਰ ਵਾਰ ਹੋਕਾ ਦਿੰਦੇ ਆ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਸੰਗਤ ਜਦ ਤੱਕ ਸਿਆਣੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਧਰਮ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਨਿੱਜੀ ਹਿੱਤਾਂ ਲਈ ਵਰਤਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਡਰਾਮੇ ਕਰਦੇ ਰਹਿਣਗੇ, ਜਿਹੋ ਜਿਹਾ ਆਪੇ ਹਾਸਲ ਕੀਤੇ ਫਖਰ ਏ ਕੌਮ ਤੇ ਪੰਥ ਰਤਨ ਦੇ ਖਿਤਾਬ ਵਾਲੇ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਡੇ ਸਿਆਸੀ ਡਰਾਮੇਬਾਜ਼ ਪਰਕਾਸ਼ ਸਿੰਘ ਬਾਦਲ ਨੇ ਹਾਲ ਹੀ ਵਿੱਚ ਭੁੱਲ ਬਖਸ਼ਾਉਣ ਵਾਲੀ ਕਾਰਵਾਈ ਕਰਕੇ ਕੀਤਾ ਹੈ।

As we continue to celebrate 550th anniversary of the arrival of Guru Nanak Jyot, I propose to touch on various aspects of the revolutionary Nirmal Panth of the Guru from time to time. In the meantime, saffronization (bhagwan-waad) of Sikhi continues unabated. There seems to be a rush to assimilate Sikhi into the Hindutva fold by next year to coincide with the completion of 550th Guru Nanak Parkaash celebrations.

ਕਿਸੇ ਵੀ ਸਮਾਜ, ਮੁਲਕ ਦੀ ਤਰੱਕੀ ਤੇ ਉਜਾੜਾ ਨੌਜੁਆਨ ਕਿਧਰ ਨੂੰ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਇਸ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਤੇ ਨੌਜੁਆਨਾਂ ਦੇ ਪੈਰ ਕਿਧਰ ਨੂੰ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ, ਇਹ ਉਸ ਦਸ਼ਾ ਤੇ ਦਿਸ਼ਾ ਉੱਤੇ ਨਿਰਭਰ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਜੋ ਉਸ ਮੁਲਕ ਜਾਂ ਸਮਾਜ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਲੋਕ ਤੈਅ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਆਪਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰੀਏ ਤਾਂ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਜਵਾਨੀ ਦਹਾਕਿਆਂ ਤੋਂ ਦਿਸ਼ਾਹੀਣ ਹੋਈ ਭਟਕ ਰਹੀ ਹੈ, ਨਾ ਤਾਂ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤੇ ਨਾ ਆਰਥਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਤੇ ਨਾ ਸਿਆਸੀ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨੌਜੁਆਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸੁਚੱਜੀ ਸੇਧ ਦੇਣ ਲਈ ਯੋਗ ਸਮਰਥਾ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾ ਰਿਹਾ। ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਫਿਕਰਮੰਦ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਜਤਾ ਰਹੇ ਹਨ ਕਿ ਅੱਜ ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਘੁੱਪ ਹਨੇਰਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਪੰਜਾਬ ਦੀਆਂ ਸਾਰੀਆਂ ਸਥਾਪਿਤ ਧਿਰਾਂ ਅਤੇ ਨਵੀਂ ਪੈਦਾ ਹੋਈ ਆਮ ਆਦਮੀ ਪਾਰਟੀ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਨੌਜੁਆਨਾਂ ਨੂੰ ਕੋਈ ਸਾਰਥਿਕ ਸੇਧ ਦੇਣ ਤੋਂ ਪੂਰੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅਸਮਰੱਥ ਹਨ

Sikh success in getting exemption for the Kirpaan in the Offensive Weapons Bill as it went through the House of Commons, has shown the community strength and the power of timely lobbying. The All Party Parliamentary Group (APPG) for British Sikhs working closely with Sikh organisations delivered this result.

ਸ਼੍ਰੀ ਕਰਤਾਰਪੁਰ ਸਾਹਿਬ ਲਾਂਘਾ ਖੁੱਲ੍ਹਣ ਮੌਕੇ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਕੈਪਟਨ ਸਰਕਾਰ ਨੇ ਜੋ ਸ਼ਾਬਾਸ਼ ਖੱਟਣੀ ਸੀ, ਉਸ ਦਾ ਮੌਕਾ ਖੁੰਝਾ ਦਿੱਤਾ। ਨੀਂਹ ਪੱਥਰ ਰੱਖਣ ਇਧਰਲੇ ਪੰਜਾਬ ਵਾਲੇ ਪਾਸੇ ਜਿਹੜੀ ਕੜ੍ਹੀ ਬਾਦਲਕਿਆਂ ਤੇ ਕਾਂਗਰਸੀਆਂ ਵੱਲੋਂ ਘੋਲੀ ਗਈ, ਉਸ ਨਾਲ ਸਿੱਖ ਹਿਰਦੇ ਵਲੂੰਧਰੇ ਗਏ ਹਨ। ਜਿਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿਚ 'ਧੰਨ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਤੇਰੀ ਵੱਡੀ ਕਮਾਈ' ਦੀਆਂ ਗੂੰਜਾਂ ਪੈਂਣੀਆਂ ਸਨ, ਉਸ ਸਮਾਗਮ ਵਿਚ ਸਿਆਸੀ ਧਿਰਾਂ ਇੱਕ-ਦੂਜੇ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਾਬਾਦ-ਮੁਰਦਾਬਾਦ ਕਰਨ ਵਿਚ ਲੱਗੀਆਂ ਰਹੀਆਂ। ਦੋ ਦੁਸ਼ਮਣ ਆਖੇ ਜਾਂਦੇ ਦੇਸ਼ਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਕਦਮ ਹੋਣ ਕਾਰਣ, ਸਮਾਗਮ ਦੀ ਦੇਸ਼-ਵਿਦੇਸ਼ ਦਾ ਮੀਡੀਆ, ਵੱਡੀ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਕਵਰੇਜ਼ ਕਰ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਦੋਵਾਂ ਸਿਆਸੀ ਧਿਰਾਂ ਨੇ ਜਲੂਸ ਕੱਢ ਕੇ, ਸਿੱਖਾਂ ਦੇ ਪੱਲੇ ਬਦਨਾਮੀ ਪੁਆਉਣ ਤੋਂ ਭੋਰਾ ਵੀ ਗੁਰੇਜ਼ ਨਹੀਂ ਕੀਤਾ। ਸਾਡੇ ਅਕਲੋਂ ਕੋਰੇ ਲੀਡਰ ਲੋਕ ਭੁੱਲ ਗਏ ਕਿ ਸਿਆਸੀ ਦੂਸ਼ਮਣਬਾਜ਼ੀ ਲਈ ਆਏ ਦਿਨ-ਮੌਕੇ ਮਿਲਣੇ ਹਨ, ਜੇ ਉਹ ਇਸ ਧਾਰਮਿਕ ਸਮਾਗਮ ਨੂੰ ਧਾਰਮਿਕ ਸ਼ਰਧਾ ਨਾਲ ਮਨਾਉਂਦੇ ਆਪਣੀਆਂ ਰਾਜਸੀ ਰੋਟੀਆਂ ਤੇ ਸਿਆਸੀ ਸਾੜੇ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਰੱਖ ਕੇ ਸਿਰਫ਼ ਧਾਰਮਿਕ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦਾ ਹੀ ਪ੍ਰਗਟਾਅ ਕੀਤਾ ਜਾਂਦਾ ਤਾਂ ਇਸ ਮੌਕੇ ਨੂੰ ਸਮੁੱਚੀ ਦੁਨੀਆਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੀਆਂ ਅਹਿਸਾਨ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਪ੍ਰਤੀ ਡੂੰਘੀਆਂ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੇ ਪ੍ਰਗਟਾਵੇ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿਚ ਵੇਖਣਾ ਸੀ।

Some of these were confirmed from contemporary sources like the Bhat Vahis by my own study as requested by the Sikh Missionary Society UK about two years ago. It became clear that Guru Hargobind ji decided the strategy to be followed by successor Guru Sahiban after him. The Nirmal Panth founded by Guru Nanak Sahib began to emerge as the Khalsa Panth. The expression Khalsa was used by Guru Hargobind in his Hukamnamas (e.g. Purab di Sangat Guru da Khalsa hoay..).

ਕੀ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਦਾ ਮੁਖੀ ਜਨਰਲ ਵਿਪਿਨ ਰਾਵਤ ਸਹੀ ਆਖਦਾ ਸੀ ਕਿ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਬਾਹਰੀ ਤਾਕਤਾਂ ਗੜਬੜੀ ਕਰਵਾ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ? ਪੰਜਾਬ ਵਿਚ ਰਾਜਾਸਾਂਸੀ ਦੇ ਪਿੰਡ ਅਦਲੀਵਾਲ ਦੇ ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਸਤਿਸੰਗ ਘਰ ਵਿੱਚ ਹੋਏ ਗਰਨੇਡ ਹਮਲੇ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਹਰ ਪੰਜਾਬੀ ਲਈ ਭਾਰਤੀ ਫੌਜ ਮੁਖੀ ਦਾ ਬਿਆਨ ਵੀ ਚਿੰਤਾ ਤੇ ਚਿੰਤਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾ ਬਣੀ ਗਿਆ ਹੈ। ਹਰ ਫਿਕਰਮੰਦ ਇਹੀ ਸੋਚਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕੀ ਸਚਮੁਚ ਹੀ ਸ਼ਾਂਤ ਪਾਣੀ ਵਾਂਗ ਵਹਿ ਰਹੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਅੰਦਰਲੀ ਬੇਚੈਨੀ ਭਾਂਬੜ ਬਣਨ ਵੱਲ ਵਧ ਰਹੀ ਹੈ? ਕੀ ਸੱਚਮੁੱਚ ਹੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਾਲਾਤ ਵਿਗੜ ਗਏ ਹਨ? ਜਾਂ ਵਿਗੜਦੇ ਜਾ ਰਹੇ ਹਨ? ਕੀ ਵਾਕਿਆ ਹੀ ਦਹਿਸ਼ਤ ਦਾ ਮਾਹੌਲ ਹੈ? ਇਹੋ ਜਿਹੀ ਦਹਿਸ਼ਤ ਪੰਜਾਬੀਆਂ ਨੇ ਚਾਲੀ ਸਾਲ ਪਹਿਲਾਂ 13 ਅਪਰੈਲ 1978 ਨੂੰ ਹੋਈ ਸਿੱਖ-ਨਿਰੰਕਾਰੀ ਟਕਰਾਓ ਦੀ ਇਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਘਟਨਾ ਜਿਸ ਵਿਚ 13 ਲੋਕ ਮਾਰੇ ਗਏ ਸਨ, ਦੌਰਾਨ ਦੇਖੀ ਤੇ ਮਹਿਸੂਸ ਕੀਤੀ ਸੀ। 13 ਅਪਰੈਲ 1978 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਤੇ ਕੇਂਦਰ ਦੀ ਕੂੜ ਸਿਆਸਤ ਨੇ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਲਈ ਹਨੇਰੇ ਕਾਲ ਵਿਚ ਧੱਕ ਦਿੱਤਾ ਅਤੇ ਇਹ ਅਗਾਂਹਵਧੂ ਸੂਬੇ ਦੀ ਥਾਂ 'ਤੇ ਇਹੋ ਜਿਹੇ ਸੂਬੇ ਵਜੋਂ ਸਾਹਮਣੇ ਆਇਆ, ਜਿੱਥੇ ਸਿਆਸਤ ਕਦੇ ਵੀ ਸੁਚੱਜੀਆਂ ਲੀਹਾਂ 'ਤੇ ਵਾਪਸ ਨਾ ਆਈ।